به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز»؛ جوانان، به‌عنوان پویاترین و پرانرژی‌ترین بخش هر جامعه، همواره نقش بی‌بدیلی در ساختن آینده کشورها ایفا کرده‌اند آنها نه تنها نیروی کارآمد برای توسعه اقتصادی و اجتماعی هستند، بلکه سرمایه‌های معنوی و امیدبخش هر سرزمین محسوب می‌شوند که با شور و انگیزه خود می‌توانند مسیر پیشرفت را هموار سازند.
اما امروز، در میانه دهه‌های ابتدایی قرن بیست و یکم، واقعیتی تلخ و نگران‌کننده در حوزه جمعیتی کشور و به‌ویژه در استان آذربایجان غربی به چشم می‌خورد؛ روند کاهش جمعیت جوانی که می‌تواند زنگ خطری جدی برای آینده کشور باشد.
کاهش نرخ موالید و افزایش سن میانگین جمعیت، موضوعی نیست که تنها آمار و ارقام آن را نشان دهند، بلکه در دل‌های خانواده‌ها، خیابان‌ها و حتی مدارس به‌روشنی حس می‌شود این روند که طی سال‌های اخیر به طور پیوسته شدت یافته، به معنای کم‌رونقی تدریجی فضای شادابی و امید به آینده است که روزگاری نسل جوان با خود به همراه داشت و استان آذربایجان غربی، با تاریخ کهن و فرهنگ غنی‌اش، همچنان مهد نیروی انسانی مستعد و جوان است، اما کاهش جمعیت جوان، آمارها را از هشدار فراتر برده است.
تحلیل‌گران اجتماعی و کارشناسان جمعیت‌شناسی بارها تأکید کرده‌اند که تداوم کاهش نرخ زاد و ولد و کم‌شدن سهم جمعیت جوان در ترکیب سنی کشور می‌تواند پیامدهای عمیقی داشته باشد؛ پیامدهایی که اقتصاد، فرهنگ، آموزش و حتی امنیت ملی را تحت تأثیر قرار می‌دهد از کاهش نیروی کار مولد گرفته تا افزایش فشار بر نظام‌های تأمین اجتماعی، همه و همه از تبعات این روند نگران‌کننده هستند که نیازمند توجه فوری مسئولان و سیاست‌گذاران است.
آذربایجان غربی، استانی با ظرفیت‌های بی‌شمار انسانی و طبیعی، همواره به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم فرهنگی و اقتصادی منطقه شمال غرب کشور مطرح بوده است؛ اما همین استان نیز در مواجهه با چالش کاهش جمعیت جوان، نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیق و کارآمد است تا بتواند روند کاهشی جمعیت را متوقف و دوباره به رشد و نشاط جمعیتی دست یابد نقش نهادهای فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و مدیریتی در این مسیر حیاتی است، چرا که بدون تلاش همگانی، دشوار بتوان از این بحران جمعیتی عبور کرد.
علاوه بر این، شرایط اقتصادی و اجتماعی نیز تأثیر مستقیمی بر تمایل جوانان به تشکیل خانواده و فرزندآوری دارد نگرانی‌های معیشتی، افزایش هزینه‌های زندگی، کاهش فرصت‌های شغلی مناسب و عدم امنیت شغلی از عوامل کلیدی هستند که جوانان را از تصمیم به ازدواج و فرزندآوری بازمی‌دارد بنابراین، طرح‌ها و سیاست‌هایی که بتوانند این مشکلات را کاهش دهند و شرایط مطلوب‌تری برای جوانان فراهم کنند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
در کنار این موضوعات، ترویج فرهنگ خانواده و بازتعریف نقش جوانان در جامعه، اهمیت فراوانی دارد نسل جدید باید از اهمیت جایگاه خود در تاریخ و توسعه کشور آگاه شود و با ایجاد انگیزه‌های فرهنگی و اجتماعی، به سمت مشارکت فعال در ساختن فردای بهتر هدایت شود همچنین، ایجاد فضای سالم و فرصت‌های متنوع برای رشد علمی، فرهنگی و اقتصادی جوانان می‌تواند موجبات افزایش امید و انگیزه آنان را فراهم آورد.
لزوم رفع موانع فرزندآوری
حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی نماینده ولی‌فقیه در استان آذربایجان غربی، بارها در خطبه‌های نماز جمعه ارومیه به موضوع حیاتی هفته ملی جمعیت پرداخته و بر اهمیت پرداختن به مسائل جمعیتی در کشور تأکید کرده است.
وی با اشاره به توصیه‌های مکرر مقام معظم رهبری درباره ضرورت مقابله با کاهش جمعیت و پیشگیری از سالخوردگی جمعیت، بر لزوم توجه ویژه به این موضوع مهم تأکید کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب بارها بر این نکته تأکید کرده‌اند که دولت موظف است با اجرای سیاست‌های حمایتی و فراهم کردن زمینه‌های لازم برای فرزندآوری، دغدغه‌های خانواده‌ها را کاهش دهد و موانع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را از سر راه خانواده‌ها بردارد.
امام‌جمعه ارومیه کاهش رشد جمعیت را یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات کنونی برای جامعه دانست و گفت: رشد جمعیت ایران نسبت به همه کشورهای همسایه بسیار پایین‌تر است و این مسئله می‌تواند آثار منفی گسترده‌ای در آینده کشور داشته باشد.
وی با بیان اینکه موانع تولید نسل و فرزندآوری در جامعه باید به سرعت و با جدیت از سوی دولت رفع شود بیان کرد: مقابله با روند کاهش جمعیت، تنها وظیفه دولت نیست؛ بلکه همه دستگاه‌ها، نهادهای فرهنگی و خانواده‌ها باید در این مسیر همدل و همراه باشند.
قریشی تأکید کرد: فرهنگ‌سازی و ترویج ارزش‌های فرزندآوری باید در اولویت قرار گیرد تا جوانان و خانواده‌ها با آگاهی کامل، تصمیمات آگاهانه‌ای برای آینده جمعیت کشور بگیرند.
نقش دستگاه‌ها در حمایت قانون جوانی جمعیت
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز؛ نقش دستگاه‌های اجرایی استان را در اجرای قانون جوانی جمعیت بسیار کلیدی و مؤثر دانست و با تأکید بر این نکته که دستگاه‌های متولی باید به طور فعال و هماهنگ در جهت تحقق اهداف این قانون گام بردارند، بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های بالقوه همه نهادها و سازمان‌های مرتبط تأکید کرد.
نیر الهامی به سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه جمعیت اشاره کرد و گفت: ایران اسلامی در گام دوم انقلاب، بیش از هر زمان دیگری نیازمند بهره‌گیری از ظرفیت عظیم نیروی انسانی جوان و پویا است. تحقق این مهم تنها با برنامه‌ریزی دقیق، حمایت هدفمند از خانواده‌ها و ترویج فرهنگ فرزندآوری امکان‌پذیر است.
وی از برگزاری همایش چندقلوها در ارومیه خبر داد و خاطرنشان کرد: در این مراسم از ۳۶ خانواده چندقلویی تجلیل به عمل آمد و همچنین برای ۶ خانواده خوش جمعیتی که دارای چهار فرزند یا بیشتر و زیر ۲۰ سال سن هستند، با همکاری اداره کل راه و شهرسازی، قرارداد زمین رایگان اهدا شد.
دبیر ستاد قانون جوانی جمعیت در استان به اهمیت ایجاد فرصت‌های اشتغال برای سرپرستان خانواده‌های چندقلو نیز اشاره کرد و اظهار داشت: با توجه به شرایط خاص و چالش‌های فراوانی که این خانواده‌ها با آن روبرو هستند، اشتغال‌زایی برای سرپرستان آنها یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها به شمار می‌آید.
وی افزود: مسئولان باید با همکاری همه دستگاه‌ها، حمایت‌های لازم را برای تسهیل اشتغال این افراد فراهم آورند تا بتوانند با آسودگی خاطر بیشتری به رشد و تربیت فرزندان خود بپردازند.
الهامی همچنین گفت: فرهنگ‌سازی، آموزش و اطلاع‌رسانی درباره اهمیت جمعیت جوان و فرزندآوری، نقش اساسی در تحقق اهداف قانون جوانی جمعیت دارد دستگاه‌های فرهنگی و رسانه‌ها باید با تولید محتوای مناسب و استفاده از ظرفیت فضای مجازی، این پیام را به خانواده‌ها برسانند که فرزندآوری سرمایه‌ای بزرگ برای آینده کشور است.
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری آذربایجان غربی تأکید کرد: تحقق اهداف جمعیتی تنها با همکاری همه‌جانبه و مشارکت فعال مردم و مسئولان میسر خواهد شد و از همه نهادهای دولتی، غیردولتی و مردمی خواست که در این مسیر، همدل و همراه باشند.
الهامی خاطرنشان کرد: استان آذربایجان غربی آمادگی دارد با برنامه‌ریزی‌های مدون و حمایت‌های گسترده، نقش مؤثری در تحقق سیاست‌های کلی جمعیتی کشور ایفا کند و آینده‌ای روشن‌تر برای جوانان و خانواده‌ها رقم بزند.
حمایت از خانواده‌های خوش‌جمعیت با واگذاری زمین
پیمان آرامون مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز با اشاره به برنامه‌های عملیاتی این اداره کل در حوزه مسکن خانواده‌های پرجمعیت، اظهار داشت: از ابتدای اجرای این طرح در سال ۱۴۰۲ تاکنون، برای ۲ هزار و ۲۳۰ خانوار واجد شرایط، زمین مسکونی رایگان تخصیص یافته است این خانوارها شامل خانواده‌هایی هستند که دارای سه فرزند و بیشتر بوده و مراحل پالایش و تکمیل پرونده آنها از طریق سامانه‌های رسمی به پایان رسیده است.
وی در ادامه از برنامه‌ریزی برای واگذاری زمین به ۳۳۰ خانوار دیگر در سال جاری خبر داد و افزود: این آمار نشان‌دهنده جدیت دولت در اجرای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در زمینه جوانی جمعیت و حمایت از خانواده است.
آرامون با اشاره به جزئیات اجرای طرح در سال گذشته، گفت: در سال ۱۴۰۲، تعداد ۸۵۲ خانوار خوش جمعیت شامل خانواده‌های دارای سه فرزند یا بیشتر، موفق به دریافت زمین شدند این در حالی است که در سال جاری، تاکنون یک هزار و ۳۷۸ خانوار دیگر نیز مشمول این طرح شده‌اند که روند واگذاری به آنان در مراحل نهایی قرار دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی با بیان اینکه تقاضا برای بهره‌مندی از این طرح در استان به حدود ۸ هزار و ۵۰۰ خانوار رسیده است، اظهار کرد: این میزان تقاضا نشان‌دهنده استقبال خوب خانواده‌ها از مشوق‌های دولت در زمینه فرزندآوری است و همچنین نشان می‌دهد که دغدغه تأمین مسکن یکی از اصلی‌ترین موانع در مسیر رشد جمعیت است که باید با حمایت نهادهای مختلف برطرف شود.
وی تصریح کرد: خانواده‌هایی که دارای سه فرزند و بیشتر هستند، پس از انجام مراحل پالایش اطلاعات، تأیید شرایط از سوی مراجع ذی‌ربط، و تکمیل پرونده، مشمول دریافت زمین به‌صورت رایگان خواهند شد. این اقدام نه‌تنها به تثبیت خانواده و کاهش نگرانی‌های معیشتی کمک می‌کند، بلکه گامی مهم در جهت اجرای عدالت اجتماعی در حوزه مسکن نیز به شمار می‌رود.
آرامون با تأکید بر لزوم همکاری بین دستگاه‌های اجرایی برای تسریع در روند شناسایی و پالایش متقاضیان، افزود: تجربه سال‌های گذشته نشان داده که تخصیص زمین و حمایت‌های جانبی مانند تأمین زیرساخت‌های عمرانی، می‌تواند موجب افزایش امید در بین خانواده‌ها شده و در جهت تحقق اهداف جمعیتی دولت بسیار مؤثر باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اداره‌کل راه و شهرسازی استان مصمم است تا با تأمین منابع مورد نیاز، تسهیل فرایندهای اداری و همراهی با نهادهای مسئول، نقش مؤثری در حمایت از خانواده‌های خوش جمعیت ایفا کند.
گزارش از نجیبه معصومی سرای
انتهای خبر/ م
