حجت‌الاسلام مهدی صادقی- تقارن نوروز و ماه رمضان، دو رویداد برجسته که یکی ریشه در سنت‌ها و دیگری در ایمان دینی دارد، یک فرصت استثنائی برای تعامل میان فرهنگ و معنویت ایجاد می‌کند.
این تقارن کمتر رخ می‌دهد، چرا که تقویم شمسی نوروز و تقویم قمری ماه رمضان در چرخه‌های زمانی متفاوت حرکت می‌کنند، اما هر گاه چنین اتفاقی می‌افتد، زمینه‌ای برای بازاندیشی در مفاهیم عمیق انسانی و اجتماعی به وجود می‌آید.
نوروز که آغاز بهار و جشن تجدید طبیعت است، برای بسیاری از مردم، نمادی از امید، بازسازی و شکفتن دوباره است. ایرانیان از هزاران سال پیش این روز را با شوق و سرور جشن می‌گرفته‌اند و از سوی دیگر، ماه رمضان، ماهی مقدس برای مسلمانان است که در آن با روزه‌داری و عبادت، روح و جسم از گناهان و آلودگی‌ها پاک می‌شود و این ماه فرصتی برای تأمل درونی و بازنگری در زندگی فردی و اجتماعی است. روزه‌گرفتن، علاوه بر جنبه‌های معنوی، حس همدلی با فقرا و نیازمندان را نیز تقویت می‌کند و موجب تعمیق همبستگی انسانی می‌شود.
زمانی که این دو رویداد هم‌زمان می‌شوند، نوعی هم‌افزایی معنوی و فرهنگی به وجود می‌آید و مردم با ترکیب آداب و رسوم این دو، معنای جدیدی به جشن نوروزی خود می‌بخشند. مثلاً بسیاری از خانواده‌ها که معمولاً در ایام نوروز مهمانی‌های پرخرج و شلوغ برگزار می‌کنند، در تقارن با ماه رمضان، به برگزاری افطار ساده و صمیمی روی می‌آورند که این اقدام نه‌تنها از تجمل‌گرایی جلوگیری می‌کند، بلکه با روح ماه رمضان نیز هماهنگ است.
همچنین، دیدگاه اعتقادی می‌تواند نوروز را از صرفاً یک جشن ملی، به یک مراسم معنوی‌تر تبدیل کند؛ شستن خانه و تمیز کردن محیط زندگی در نوروز، با نیت پاک‌سازی روح و قلب از ناپاکی‌ها می‌تواند همراه شود؛ هدایا و نیکوکاری‌های نوروزی، با تأکید بر زکات و کمک به مستمندان در ماه رمضان، رنگ و بویی الهی‌تر می‌گیرد. در واقع، این تقارن بستری برای تلفیق شادی، ایمان و انسجام انسانی فراهم می‌کند.
در روزهای نوروزی که با ماه رمضان هم‌زمان می‌شود، بسیاری از خانواده‌ها فعالیت‌های نیکوکارانه خود را افزایش می‌دهند. کمک به نیازمندان از طریق برگزاری سفره‌های افطار جمعی و اهدای کمک‌های مالی، معنای جدیدی به جشن نوروزی می‌بخشد. این کار نه‌تنها شادی را میان جامعه گسترش می‌دهد، بلکه به‌نوعی تحقق آموزه‌های دینی نیز است.
تقارن نوروز و رمضان، به طور ناخودآگاه، اعتدال و توازن در زندگی را به ما یادآوری می‌کند، توازنی که میان لذت‌های دنیوی و تلاش برای رشد معنوی برقرار می‌شود در حالی که نوروز به ما یادآوری می‌کند از زیبایی‌های دنیا لذت ببریم و شاد باشیم، رمضان به ما نشان می‌دهد که این شادی باید همراه با توجه به نیازمندان و پرهیز از زیاده‌روی باشد.
تقارن نوروز و ماه رمضان نه‌تنها فرصتی برای تقویت ارتباط میان سنت‌ها و باورهای دینی است، بلکه بستری برای ایجاد یادآوری‌ها و آموزه‌های عمیق‌تر انسانی نیز فراهم می‌آورد و در این هم‌زمانی، می‌توان به نقش مشترک این دو رویداد در تقویت انسجام اجتماعی و ایجاد حس همبستگی بیشتر اشاره کرد.
تقارن نوروز و رمضان می‌تواند پلی باشد برای تعامل فرهنگی و گفتگو میان جوامع گوناگون و این رویدادها که به طور جداگانه نماینده فرهنگ‌ها و باورهای متفاوت هستند، در هم‌زمانی خود نشان‌دهنده توانایی انسان‌ها برای هم‌زیستی و همدلی هستند.
این تقارن می‌تواند فرصتی باشد برای به نمایش گذاشتن ارزش‌های مشترک همچون محبت، نوع‌دوستی و توجه به معنویت.
نکته قابل‌تأمل دیگر در این تقارن، نقش آن در یادآوری مفاهیم بازگشت به خود و تحول درونی است. همان‌طور که طبیعت در نوروز دوباره زنده و نو می‌شود، رمضان نیز فرصتی برای احیای معنوی و تزکیه نفس فراهم می‌کند و این هم‌زمانی می‌تواند به‌نوعی یادآوری‌کننده اهمیت توجه به هر دو بعد مادی و معنوی زندگی باشد.
زمانی که مردم نوروز را در ماه رمضان جشن می‌گیرند، به‌نوعی ارزش‌هایی همچون صبر، شکرگزاری و قناعت بیشتر برجسته می‌شود و این ارزش‌ها می‌توانند چراغ راهی برای یک زندگی متعادل‌تر و آرام‌تر باشند.
تقارن نوروز و ماه رمضان فراتر از یک تصادف تقویمی بوده و این هم‌زمانی، فرصتی برای بازاندیشی در ارزش‌های مشترک انسانی، فرهنگی و دینی است.
نوروز و رمضان هر دو پیام‌هایی از امید، تحول و توجه به دیگران دارند. تقارن آن‌ها می‌تواند الهام‌بخش آغاز یک سال جدید باشد، سالی که در آن عشق، همدلی و ایمان پررنگ‌تر از همیشه در زندگی‌ها حضور داشته باشد.
