شیرکو احمدپوری از متخصصان جوان و صاحب قریحه رشته گیاهپزشکی در سردشت است و در گفت و گویی که با خبرنگار بلفت در محل کارش در رابطه با گیاه (کوزه له) داشت توانسته اطلاعات خوبی را که در ذیل آمده در اختیار سایت بلفت قرار دهد تا به خوانندگان عرضه دارد.
شهرستان سردشت با توجه به نوع اقلیم، پوشش گیاهی و محیط جغرافیایی که دارد سرشار از نعمتهای بی شمار گیاهی و سبزی است که بسیاری از این نعمتها بصورت طبیعی و در فصل بهار می رویند. یکی از این نعمتها و سبزی ها گیاه کوزه له است که با انواع نام هایی مثل کلشک، بولاغ اوتی، علف چشمه، شاهی آبی، ترتیزک آبی و .. شناخته می شود. نام علمی این گیاه Nasturtium nasturtium-aquaticum, N. Microphyllumاست.
طبق بررسىهاى شیمیایى در هریک صد گرم برگ و ساقه تازه کلشک در حدود ۷۹ میلىگرم ویتامینC ، ۴۹۰۰واحد بین المللى ویتامینA ، ۲۸۲میلىگرم پتاسیم، ۵۲ میلىگرم سدیم، ۷/ ۱ میلىگرم آهن، ۵۴ میلىگرم فسفر، ۱۵۱ میلىگرم کلسیم و ۲/ ۲ میلىگرم پروتئین وجود دارد. بنابراین از نظر ویتامینCو کلسیم قوىتر از تره تیزک و در ردیف سبزیجات غنى از ویتامینCو کلسیم است، ضمن اینکه مقدار آهن آن نیز قابل توجه است.
کوزه له گیاهى است پایا و آبزى و معمولا در چشمهسارها و مجارى آب باریک و گاهى در باتلاقها مىروید. کلشک داراى ساقهاى خزنده است که از نقاط مختلفه آن ریشههاى کوچک و سفید خارج مىشود. گلهاى کلشک سفید خوشهاى است تکثیر گیاه کاشک از طریق بذر یا کاشت قطعات ریشهدار ساقه آن انجام مىشود، ولى در محل کاشت باید مرتبا آب جارى و زلال بگذرد.
براى پرورش باید کرتهاى کمى گودى به طول ۵۰- ۴۰ متر وعرض ۴- ۳ متر آماده نمود و در آن کاشت. براى اینکه طعم گیاه کلشک مطبوع و رشد آن کافى باشد در این گودالها بهطور متوسط در هر ثانیه باید حدود ۵۰- ۴۰ لیتر آب جارى داخل و خارج شود و بسته به نوع و جنس خاک باید براى تقویت آن با دادن کود کافى کمک شود.
گیاه کوزه له، در مجموعه فارماکوپه اغلب کشورهاى دنیا یک نبات طبى منظور مىباشد. در کشورهاى چین و هندوچین و اندونزى از سوپ آن که با گوشت تهیه مىکنند براى رفع سرفههاى حادث از ناراحتى ریه و تورم و جراحتهاى گلو مصرف مىشود و به عنوان مدر و ضد اسکوربوت یعنى براى رفع عوارض کمى ویتامینCاستعمال مىشود. اسانس گوگردى ازتدار کلشک (سولفو نایتروجىناس) محرک خوبى است و براى کمک به هاضمه عامل مؤثرى مىباشد.
از نظر طبیعت طبق نظر حکماى طب سنتى کوزه له، گرم و خشک مىباشد و مصرف آن گرمکننده بدن و اشتهاآور است و نفخ و باد را تحلیل مىبرد و خونروى از هر عضوى را متوقف مىکند. مدر بول و حیض است و ترشح ادرار را زیاد مىکند و قاعدهآور است و براى خرد کردن سنگ کلیه خیلى مؤثر است.
اگر تازه یا پخته کلشک خورده شود براى تحلیل نفخ و بادهاى غلیظ معده و رودهها و باز کردن گرفتگىها و انسداد و گرم کردن معده و کمک به هضم غذا و خرد کردن سنگ کلیه و ازدیاد ادرار و سرخ نمودن رنگ رخسار و کاهش درد پهلو و کاهش دردهاى طحال و دلپیچه و زخم روده نافع است.
مصرف کوزه له، (علف چشمه) تببر و ضد کرم است و در بیمارى قند تأثیر مثبت وشفابخش دارد. این گیاه خلط آور است و در بیماریهاى مزمن ریه و برونشیتهاى مزمن و بیمارىهاى مجارى ادرار و استسقا مفید است. در موارد روماتیسم و نقرس نتایج شفابخشى مىدهد. مقدار قند را در ادرار مبتلایان به قند کاهش مىدهد. در استعمال خارج له شده گیاه براى زخمهاى اسکوربوتى نتیجه التیامدهنده دارد. کوزه له، حتى الامکان اگر به صورت خام و تازه مصرف شود حد اکثر خواص آن منعکس مىگردد.
استفاده از آن به صورت خام، پایین آورنده قند خون است. جوشانده آن در تسکین ناراحتی‌های قلبی و ورم قوزک پا موثر است.
کوزه له، اشتهاآور خوبی محسوب می‌شود و در مادران شیرده، خاصیت شیر افزایی دارد و استفاده از آن به خانم‌هایی که دچار سرطان سینه هستند، توصیه می‌شود.
مصرف کوزه له، باعث درمان ناراحتی‌هایی چون آسم، سل ریوی، برونشیت، اختلالات هاضمه، گواتر، اسهال خونی، زخم‌های واریسی، راشیتیسم، یرقان، اسکوربوت، رماتیسم، نقرس و انواع ناراحتی‌های کلیه و کبد است.
مصرف آن با عناب، درمان تب بوده و در رفع این بیماری خصوصا در زمستان (به صورت لوسیون) موثر است.
مخلوط 3 قسمت شیره آب تره با یک قسمت عسل را به‌صورت لوسیون با پنبه‌به پوست دست یا صورت می‌مالند و پس از خشک شدن با آب می‌شویند.
این‌عمل باعث رفع لکه‌های پشت دست، صورت و ناحیه گردن (کک مک) می‌شود.
به علت مدر بودن در بیماریهای مجاری ادرار و عدم امکان دفع ادرار مورداستفاده قرار می‌گیرد
البته به سبب ترکیبات گوگردى که دارد مصرف آن در بعضى اشخاص ایجاد تشنجهاى دردناک مثانه و در برخى موارد عدم دفع ادرار مىنماید. در زنان باردار نیز مصرف آن ممکن است موجب تشنج در رحم و در نتیجه سقط جنین شود.
انشالله در گشایش سال جدید با مصرف سبزیجات و روی آوردن به زندگی سالم و ارگانیک، و با کاهش مصرف مواد شیمیایی که متاسفانه آمار بیماریها را زیاد می کنند، بتوانیم در سالم زیستن پیش قدم باشیم و زندگی سالم و طبیعی با مصرف حداکثری محصولات سالم داشته باشیم.
انتهای پیام/
