به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز»؛ استان آذربایجان‌غربی با داشتن تنوع اقلیمی، خاک حاصلخیز و پیشینه طولانی در فعالیت‌های کشاورزی، همواره یکی از مناطق مهم تولید محصولات زراعی و باغی در شمال‌غرب کشور به‌شمار می‌رود.
با این حال، طی سال‌های اخیر، تغییرات اقلیمی، کاهش میزان بارش‌ها، افزایش دمای هوا و تداوم خشکسالی‌های پیاپی، چالش‌های جدی را برای کشاورزی این استان به‌وجود آورده است.
یکی از پیامدهای مستقیم این شرایط، کاهش منابع آبی قابل استفاده برای آبیاری زمین‌های کشاورزی بوده که باعث شده مدیران حوزه کشاورزی، به سمت الگوی کشت جدید و بهره‌گیری از محصولات کم‌آب‌بر حرکت کنند. در این میان، کشت کلزا به‌عنوان یکی از گزینه‌های راهبردی و مقرون‌به‌صرفه، جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های جهاد کشاورزی استان پیدا کرده است.
کلزا، گیاهی از خانواده کلمیان، یکی از مهم‌ترین دانه‌های روغنی جهان به‌شمار می‌رود که علاوه بر مصرف مستقیم در صنایع غذایی و روغن‌گیری، در تولید علوفه دامی، خوراک دام، و حتی در صنایع بیودیزل نیز کاربرد دارد.
این گیاه به‌دلیل مقاومت نسبی به کم‌آبی، نیاز محدود به آبیاری در مقایسه با سایر محصولات زراعی و همچنین بازدهی اقتصادی بالا، در بسیاری از کشورهای خشک و نیمه‌خشک جهان به‌صورت گسترده کشت می‌شود. تجربه‌های موفق در استان‌های مرکزی، فارس، خراسان‌رضوی، و کرمانشاه نیز مؤید آن است که کلزا می‌تواند نقشی مؤثر در اقتصاد کشاورزی و پایداری منابع طبیعی ایفا کند.
در آذربایجان‌غربی، با توجه به محدودیت منابع آبی و همچنین لزوم کاهش وابستگی به واردات روغن‌های خوراکی، توجه به کشت دانه‌های روغنی به‌ویژه کلزا، در دستور کار مدیران و برنامه‌ریزان بخش کشاورزی قرار گرفته است.
این در حالی است که سالانه بخش عمده‌ای از نیاز کشور به روغن خوراکی از طریق واردات تأمین می‌شود و این مسأله، نه‌تنها از منظر اقتصادی بلکه از حیث امنیت غذایی، کشور را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است.
به همین دلیل، توسعه سطح زیرکشت دانه‌های روغنی در استان‌هایی مانند آذربایجان‌غربی که پتانسیل طبیعی برای کشت کلزا را دارند، می‌تواند به عنوان راه‌حلی راهبردی برای کاهش این وابستگی و تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در حوزه کشاورزی تلقی شود.
کارشناسان جهاد کشاورزی معتقدند که با انتخاب مناسب زمان کاشت، استفاده از بذرهای اصلاح‌شده مقاوم به خشکی و بهره‌گیری از سامانه‌های نوین آبیاری مانند قطره‌ای و بارانی، می‌توان راندمان تولید کلزا در استان را به‌طور چشمگیری افزایش داد.
افزون بر این، تناوب زراعی کلزا با گندم نیز مزیت دیگری است که کشاورزان را به کشت این محصول ترغیب می‌کند؛ چرا که کشت کلزا می‌تواند با کنترل طبیعی علف‌های هرز و آفات، به حاصلخیزی بیشتر خاک و عملکرد بهتر کشت‌های بعدی منجر شود.
با وجود این مزیت‌ها، کشت کلزا در آذربایجان‌غربی همچنان با موانع و چالش‌هایی نیز روبه‌روست؛ از جمله نبود زیرساخت‌های کافی در صنایع فرآوری، تأمین ماشین‌آلات برداشت، مشکلات در خرید تضمینی، و همچنین عدم آشنایی برخی کشاورزان با مزایای این گیاه. رفع این موانع مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، آموزش مستمر و حمایت مالی دولت است.
کلزا؛ محصولی راهبردی برای نجات کشاورزی در شرایط کم‌آبی
مجید صالحی کارشناس حوزه کشاورزی در گفتگو با خبرنگار ار.وم نیوز؛ با اشاره به تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی در استان گفت: در شرایط فعلی، تغییر الگوی کشت و حرکت به سمت محصولات کم‌آب‌بر مانند کلزا، یک ضرورت راهبردی برای تداوم تولید در بخش کشاورزی محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه کلزا یکی از محصولات مهم در تأمین روغن خوراکی کشور است، افزود: این گیاه علاوه بر سازگاری با شرایط اقلیمی آذربایجان‌غربی، به‌دلیل عمق ریشه مناسب، می‌تواند مقاومت خوبی در برابر خشکی و تنش‌های آبی از خود نشان دهد.
این کارشناس همچنین به مزیت تناوب زراعی کلزا با گندم اشاره کرد و گفت: کشت کلزا موجب بهبود ساختمان خاک و کاهش آفات و بیماری‌ها در کشت بعدی می‌شود که این موضوع، راندمان و بهره‌وری زمین‌های کشاورزی را افزایش می‌دهد.
وی با تأکید بر اینکه سطح زیرکشت کلزا در استان در حال افزایش است، اظهار کرد: تأمین بذرهای اصلاح‌شده، آموزش کشاورزان، توسعه سامانه‌های آبیاری نوین و تضمین خرید، از جمله اقداماتی است که می‌تواند کشاورزان را به کشت این محصول ترغیب کند.
کلزا با آب کم، درآمد خوبی برایمان دارد
محمد هادی‌پور یکی از کشاورزان منطقه میاندوآب که برای چند سال متوالی به کشت کلزا روی آورده، در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز گفت: چند سال پیش که با خشکسالی روبه‌رو شدیم، تصمیم گرفتم به‌جای کشت محصولات پرمصرف مثل ذرت و چغندرقند سراغ کلزا بروم و انصافاً از این تصمیم راضی هستم.
وی با اشاره به سازگاری کلزا با شرایط اقلیمی منطقه افزود: کلزا نسبت به دیگر محصولات به آب کمتری نیاز دارد و با بارندگی‌های زمستان و بهار، بخش زیادی از نیاز آبی آن تأمین می‌شود.
این کشاورز با بیان اینکه در سال گذشته حدود ۲/۵ تن کلزا از هر هکتار برداشت کرده است گفت: خوشبختانه قیمت خرید تضمینی نسبتاً مناسب بود و درآمد خوبی نصیبمان شد، ضمن اینکه دولت هم در تأمین بذر و مشاوره فنی ما را حمایت کرد.
وی تأکید کرد: اگر حمایت‌ها ادامه داشته باشد، بیشتر کشاورزان منطقه تمایل دارند به کشت کلزا روی بیاورند چون هم سود دارد، هم آب زیادی نمی‌خواهد.
سال زراعی امیدوارکننده برای کلزاکاران آذربایجان‌غربی
ساداتی مدیر تعاون روستایی آذربایجان‌غربی در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز با ابراز خرسندی از وضعیت مناسب مزارع کلزا در استان، گفت: به لطف نزولات جوی در فصل زمستان و بهار، مزارع کلزا از وضعیت رشدی خوبی برخوردار بوده‌اند و بر همین اساس، پیش‌بینی می‌شود که سال زراعی جاری یکی از سال‌های پربار برای کشاورزان کلزاکار باشد.
مدیر تعاون روستایی آذربایجان‌غربی با اشاره به افزایش سطح زیرکشت این محصول نسبت به سال گذشته، این رشد را نشانه اعتماد کشاورزان به سیاست‌های حمایتی دولت دانست.
مدیر تعاون روستایی استان در ادامه گفت: وجه محصول خریداری‌شده از کشاورزان، توسط شرکت‌های مجاز و معرفی‌شده از سوی سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور پرداخت خواهد شد.
ساداتی از آغاز رسمی خرید کلزا در استان خبر داد و گفت: با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم، از روز سه‌شنبه مراکز خرید این محصول در سطح استان فعال شده‌اند.
وی با اشاره به اهمیت راهبردی کلزا در تأمین امنیت غذایی کشور افزود: خرید تضمینی این محصول، در چارچوب برنامه‌ریزی ملی برای توسعه دانه‌های روغنی و کاهش وابستگی به واردات روغن خوراکی انجام می‌شود.
مدیر تعاون روستایی آذربایجان‌غربی با اعلام اینکه هم‌اکنون هفت مرکز خرید فعال در سطح استان برای تحویل‌گیری محصول کلزا از کشاورزان تجهیز شده‌اند، اظهار داشت: این مراکز در شهرستان‌هایی مستقر شده‌اند که بیشترین سطح زیرکشت کلزا را داشته‌اند، تا ضمن کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل برای بهره‌برداران، فرایند تحویل محصول نیز با سهولت بیشتری انجام گیرد.
وی با اشاره به انجام بازدیدهای مستمر میدانی از سوی تیم‌های نظارتی این مدیریت، تأکید کرد: ما موظف هستیم از حقوق کشاورزان صیانت کرده و اطمینان حاصل کنیم که فرآیند خرید بدون هیچ‌گونه تخلف، تأخیر یا مشکل انجام شود.
ساداتی افزود: رعایت انصاف در ارزیابی کیفی، دقت در توزین و تسریع در صدور حواله‌های تحویل محصول از جمله مواردی است که با حساسیت در حال پیگیری است.
وی با تأکید بر اهمیت زمان در پرداخت‌ها اظهار داشت: همکاران ما در استان با تمام توان پیگیر تسریع در این فرآیند هستند تا کشاورزان، در کم‌ترین زمان ممکن به منابع مالی خود دست یابند و برای کشت‌های بعدی آماده شوند.
ساداتی در پایان از تمامی کشاورزان استان دعوت کرد تا در اسرع وقت با مراجعه به مراکز خرید تعیین‌شده، محصول خود را تحویل دهند چراکه خرید تضمینی کلزا نه‌تنها تضمین اقتصادی برای تولیدکنندگان این محصول محسوب می‌شود، بلکه گامی مؤثر در راستای تحقق اهداف کلان امنیت غذایی کشور است.
انتهای خبر/ م
