به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز» به نقل از خبرگزاری تسنیم؛ آیتالله محمود رجبی در سلسه نشستهای علمی آموزشی هندسه قدرت نظام اسلامی که امروز، در سالن اجتماعات مؤسسه امام خمینی (ره) برگزار شد، در تبیین محور «درآمدی بر نظریه ولایتفقیه» گفت: نظریه ولایتفقیه در مقام تئوریپردازی، برترین نظریه حکمرانی و نیز در مقام عمل، طبق تجربه عینی کارآمدترین نظریه حکمرانی به شما میرود.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: این نظریه خود فرصت گستردهای میطلبد که ابعاد آن شکافته و بهخوبی تبیین شود، در این راستا یکی از وظایف اهل فکر، اندیشه، تبلیغ و ترویج این است که مسئله را در سطح جامعه و جوامع اسلامی و سطح بینالملل بهخوبی تبیین و گرههای فکری را باز کنند.
وی ابراز کرد: این نظریه در سطحی فراتر از فرهنگ شیعه و اهلبیت (ع) و فراتر از فرهنگ اسلام و در سطح جهانی قابلعرضه متناسب با فضای فرهنگی هر جامعهای است.
آیتالله رجبی عنوان کرد: اگر بخواهیم این نظریه را در افقی وسیعتر مقولهبندی کنیم در سطح جهانی بهعنوان کارآمدترین نظریه در مقام نظر و عمل نیز قابلعرضه است، یعنی ویژگیهایی که برای ولیفقیه در مقام نظریهپردازی ذکر شده ویژگیهایی برخاسته از فطرت انسان، قدرت عقلانی و معارف وحیانی است.
وی تصریح کرد: آن چه در این نظریه آمده چه ویژگیهای ولیفقیه و چه سایر اصول و بنیانهایی که راجع به این نظریه مطرح شده قابلتوسعه است؛ آن بیانی که مرحوم علامه طباطبایی در واژگان قرآنی معتقد هستند که این واژهها دارای قدرت توسعهاند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی (ره) مثالی دارند که اگر در زبان عرفی چراغ آمده به معنای آن چیزی است که فضا را روشن میکند و این در طول زمان در همه جوامع کاربرد دارد.
وی گفت: نظریه ولایتفقیه اگر بهدرستی تحلیل شود، در همه جوامع بشری کارآمد است؛ برای مثال ویژگی عدالت در فرهنگ شیعی یک معنا دارد؛ اما یک معنای وسیعتر هم دارد؛ چون امری فطری است و در سطح جوامع اسلامی و حتی وسیعتر در بین پیروان ادیان آسمانی و در سطحی وسیعتر در بین انسانهایی که بر اساس فکر و اندیشه و تعقل زندگی میکنند مطرح است.
آیتالله رجبی افزود: اگر انسانها میخواهند حاکمی بر اساس اصول درست و منطقی و اثرگذار در جهت رشد جامعه داشته باشند به مفهومی از عدالت در حکمرانی میرسند که در آن فرهنگ هم قابل پیادهشدن است.
وی اظهار داشت: تصور نکنیم ولایتفقیه، فقط در چارچوب فرهنگ شیعی بهعنوان برترین نظریه میتواند مطرح باشد، بلکه نظریهای مبتنی بر فطرت و عقل و در سطح تحلیل او و زدودن عناصری که خاص فرهنگ شیعی است و کلیت او را در نظر بگیریم در همه جوامع قابلطرح است و اگر با نظریههای رقیب مقایسه شود بهخوبی قابلتبیین است و والایی این نظریه بر دیگر نظریهها را نشان میدهد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) عنوان کرد: طبق آیه «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» دین آمده تا بر همه مکتبها حاکم شود و معنا این است که دین ظرفیتی این چنینی دارد؛ البته دشمنانی هم دارد که نمیخواهند حاکم شود؛ بنابراین هم دین اسلام و هم نظریه حکمرانی بهعنوان یکی از نظامات اجتماعی اسلام این گونه است که میتواند بر همه نظریات رقیب فائق شود و در مقام منطق عقلانی و مقام عمل و اجرا این گونه است.
وی با اشاره به برخی از زویای نظریه ولایتفقیه بیان کرد: یکی از عناصر بسیار مهم این است که این نظریه برای تأسیس حکمرانی مطلوب، ظرفیتها و اصول لازم را دارد و میتواند زمینهساز برپایی یک نظام حکمرانی مطلوب و کارآمد باشد، اگر ما فقط به یکی دو مورد از شرایطی که ولیفقیه باید دارا باشد نگاه کنیم، میبینیم که در عرصه تأسیس نظام بیشترین ظرفیت در درون این نظریه و در واقع ولیفقیه یک مرجع دینی است.
آیتالله رجبی تصریح کرد: در بحثهای روانشناسی و جامعهشناسی، موضوع انگیزهشناسی انسانها برای سرمایهگذاری، مطرح شده و بالاترین انگیزه را انگیزه دینی میدانند؛ یعنی بیشترین اثر را دارد.
وی خاطرنشان کرد: اگر انگیزه دینی به عمق جان فردی در جامعه بنشیند بر همه انگیزههای دیگر غالب خواهد شد و اگر مردمی حاکم خود را مرجع دینی صادق برای خود بدانند نتیجه این است که بهعنوان مردمی متدین و معتقد به این دین حجت شرعی و دلیل مستحکم بر حرکت خود را دارند؛ یعنی نگران آینده خودشان از توطئه دشمنان نیستند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ادامه داد: شرطی که در عمل برای ولایتفقیه آمده اعتماد مردم به آن است، اینکه امام توانست مردم را به صحنه بیاورد و تکیهشان مردم بود و اگر مردم نبودند نهضت به پیروزی نمیرسید در مقام نظر این نظریه چنین ظرفیت را دارد و در مقام عمل این ظرفیت میتواند ظرفیت عینی در صحنه جامعه بیافریند.
وی افزود: پیامهای امام که مدام به دست مردم میرسید، آنان میفهمیدند چه وظیفهای دارند و حتی با همین پیامها نسبت به حکومتنظامی نیز بیاعتنا بودند، در اینجا چه چیزی میتوانست مردم را این گونه به صحنه بیاورد و جلوی توطئه دشمن را بگیرد و نهضت را بهپیش ببرد جز آن مرجعیت دینی امام و اعتمادی که مردم در دین و دنیا به امام داشتند نبود چه در معرفتبخشی و یا انگیزهبخشی این گونه بود.
آیتالله رجبی گفت: محور دوم بحث رابطه امت با امام است؛ امام بهخوبی توانست رابطه مستحکمی بین خود و امتش برقرار کند و این برخاسته از اعتقادی بود که امام بر اساس موازین دینی بهعنوان متخصص در حوزه دین داشت و اعمال کرد؛ امام تعالیم قرآنی را بهخوبی فراگرفته بود.
وی ادامه داد: امام میدانست اگر این نهضت میخواهد به ثمر برسد باید مردم در صحنه باشند و این گونه رابطه امام و امت مستحکم شود و از آغاز نهضت تا پیروزی و بعد از پیروزی امام مدام این رابطه را تقویت کرد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) بیان کرد: دفاع از محرومین یکی دیگر از ویژگیهای امام بود و مدام از کوخنشینیان سخن گفتند، این بیانات احساسی امام، پیوند بین امام و امت را مستحکم کرد و این بیانات بر اساس آموزههای دینی بود، در واقع امام چون پیامبر (ص) رفتار کرد و اگر مردم اطراف پیامبر (ص) آمدند به امداد و رحمت الهی و با ویژگی که در پیامبر (ص) و اخلاق ستوده ایجاد کرد.
وی عنوان کرد: این پیام دینی در این نظریه متجلی است و توانست رابطه امت با امام را مستحکم کند و اگر این رابطه در هر مقطعی دچار مشکل میشد دچار مشکل میشدیم، رهبر نیز چنین محبوبیتی میان امت دارد و دلسوزی ایشان برای آحاد ملت بر کسی پوشیده نیست.
آیتالله رجبی خاطرنشان کرد: عرصه دیگری که نیاز نظام است در نظریه حکمرانی موفق که اگر فاقد این باشد دچار شکست میشود انسجام درونی و استحکام درونی نظام است بر اساس نظریه ولایتفقیه در فرهنگ دینی معتقدیم همه باید در مسیر ولایت حرکت کنند، در واقع سطوح حکمرانی ما به ولایت منتهی میشود.
وی گفت: اگر بناست انسجامی در جامعه حاکم شود در سایه ولایت است، ولیفقیه بهعنوان نایب امامزمان مطرح است و ما ولایتمداری را در شخصیتهایی چون سید حسن نصرالله و سلیمانی و آیتالله مصباح میبینیم همه این گونه بودند که مدار حرکت درست بهسوی سعادت را ولایت میدانستند و جز با این به لحاظ معرفتی و اعتقاد و محبتی و انگیزشی به آن معتقد بودند، زیرا این ولایت است که انسجام درونی را ایجاد میکند.
رئیس مؤسسه امام خمینی (ره) تصریح کرد: تأکید امام بر وحدت کلمه و امت و وحدت بین اقشار مختلف و قوای سهگانه برای پاسداری از انسجام درونی است، اینکه رهبر میفرمایند باید یکصدا از مجموعه نظام بیرون بیاید برای حفظ انسجام درونی است.
وی ادامه داد: هر دولتی روی کار آمده رهبری حمایت از آن را وظیفه خود دانستند؛ مردم ممکن است چیزهایی از دولت ببینند که از آن زده شوند و انسجام ممکن است دچار خدشه شود در طول انقلاب این بیانات و موضعگیریهای ولایت بوده که انسجام را حفظ و اصل وحدت توطئههای دشمنان را خنثی کرده است.
آیتالله رجبی بیان کرد: انقلاب بر اساس اصول و ارزشهایی شکلگرفته و بقای نظام بر اساس این اصول و ارزشها است و حاکم اسلامی در نظام یکی از وظایف اصلیاش حفظ آن است و نمود عملی ولایتفقیه این است که توطئه دشمنان را نابود کرده است.
وی ادامه داد: حفظ نظام از اوجب واجبات است و در این باره حکمران اسلامی بیشترین وظیفه را دارد، او بیش از همه مسئول است و بیش از همه باید نگران باشد و بیش از همه باید تدبیر کند.
رئیس مؤسسه امام خمینی (ره) خاطرنشان کرد: ما وظیفه داریم که رهنمونهای رهبری را بادقت و موشکافانه و عاشقانه فهم و پیگیری کنیم؛ دستورات ایشان شبیه دستورات پیامبر (ص) در تنگه احد است؛ اگر غفلت کنیم نظام در اصول بنیادینش دچار مشکل میشود، هم امام و رهبر عزیز در این مسائل حساس بودند.
وی تصریح کرد: مقابله با دشمنان و مقاومت و استکبارستیزی از متن دین برخاسته و حکمران دینی یکی از وظایف اصلیاش استکبارستیزی است، جامعهای که استکبارستیز نباشد بیمار است، جامعه اسلامی اگر سالم باشد نمیتواند بیتفاوت باشد، در عرصه بینالملل هر جا دچار ضعف شدیم به دلیل ضعف در استکبارستیزی است.
آیتالله رجبی ادامه داد: جامعه اسلامی باید مدافع محرومان و مظلومان باشد؛ امام چنین بود و رهبری چنین است و چقدر موفقیتآمیز است.
وی عنوان کرد: شکستهایی که در عرصه بینالمللی ایجاد شده چون استکبارستیزی ضعیف شده است و هر جا طمعی برای دشمن بوده استکبارستیزی رنگباخته یا احساس کردند رنگباخته است، در این باره یک نظریه دارم اینکه اگر دشمنان ما احساس نمیکردند و طمعی برای آنها ایجاد نمیشد از موضعگیریهای برخی از مسئولان تأکید بر مذاکره نمیکردند اگر میدانستند در مذاکره چیزی به دست نمیآورند اصرار نمیکردند، بیانات رهبری در مورد مذاکرات را مرور کنیم، متوجه خواهیم شد.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) اظهار داشت: هر جا در عرصه بینالملل دچار رکود شدیم، معلول رنگباختن استکبارستیزی است.
انتهای خبر/