به گزارش خبرنگار اروم نیوز؛
از سال های گذشته اجتماعات بشری همواره با نشانه ها و هویت هایی همراه بوده است که نشان از اعتقادات، فرهنگ، گرایش و آداب آنان دارد.
شیوه ساختن محل های زندگی مردم، نوع مصالح استفاده شده در خانه و چگونگی ساخت آنها از جمله روش ها در معرفی هویت مکانی و انسانی جوامع محسوب می شد که امروزه نیز شهرها بعنوان مهترین مجموعه انسانی، از این قاعده مستثنی نیستند اما توسعه زندگی بشری باعث شده است تا چنین ویژگی دچار فراموشی شده و بیشتر زیبایی های ظاهری و انفرادی جایگزین زیبایی هدفمند روزگاران گذشته شود.
رئیس کمیسیون عمران مجلس می گوید: در توسعه شهری نمی توان به طور سلیقه ای عمل کرد اما متاسفانه با ورود مدیران جدید در ساختار شهرداری بر اساس تشخیص خود تراکم می دهند، بدون آنکه توجهی به طرح جامع و توسعه شهر داشته باشند.
«محمدعلی آقایی» می افزاید: در کوچه های شهر معماری فراموش شده و جمعیت بر روی هم سوار شده است در حالیکه در معماری نباید مقهور سرمایه بساز و بفروش ها شد تا از این طریق کوچه های شهر مملو از جمعیت نشود.
وی با بیان اینکه سیما و منظر شهری مقوله ای است که نه تنها در آذربایجان غربی بلکه در اغلب شهرهای کشور کمتر مورد توجه قرار می گیرد، تصریح می کند: به نحوی که هر روز در گذر از معابر و با نگاهی به اطراف می‌توان پریشان حالی سیمای شهری که بخشی از هویت شهرها را شکل می‌دهد، مشاهده کرد.
ناهماهنگی بین ابعاد و ارتفاع ساختمان‌ها، استفاده از الگوهای طراحی و مصالح و رنگ معابر متفاوت و ناهمگون در عناصر دخیل در سیمای شهر، نماهای ساختمان های مغشوش و ناهمخوان با یکدیگر، از جمله مصادیق این موضوع هستند که چهره‌ای نازیبا و آشفته ایجاد کرده و به گفته رئیس کمیسیون عمرانی مجلس دستگاههای متولی این امر یا در اثر غفلت و یا به خاطر درگیری با مسائل دیگری که اولویت بیشتری برای آنها دارند از ساماندهی سیما و منظر شهر و هویت بخشی به آن چشم پوشیده‌اند.
مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی هم در این ارتباط می گوید: متاسفانه امروزه بنا به دلایل مختلف کمتر به نماسازی و سیمای ساختمان ها و شهر توجه می شود و شهرها از قاعده و قانون خاصی برای معماری نمای ساختمان ها پیروی نمی کنند.»
«خلیل محبت خواه» با بیان اینکه نبود هویت، موجب کم شدن دلبستگی شهروندان به شهر و از بین رفتن تعلق خاطر و در نهایت احساس انزوا شد است، اضافه می کند: گردش پول در مسکن سازی در سال های اخیرموجب شد تا هر گونه ساخت و ساز و با هرسلیقه ای رایج شود و جریان های سرمایه ای نیز از این فرصت ها استفاده کرده و با افزایش ساخت و سازها و نبود الگوی بومی، معماری سنتی را به ورطه فراموشی برده اند.
وی تصریح می کند: تنوع و تعدد اندیشه های دست اندرکاران، تلاش برای زودتر به ثمر رسیدن ساخت و سازها، تقلید از الگوهای غیر بومی و نگریستن به معماری بعنوان یک کالا موجب شده تا حیثیت تاریخی و فرهنگی شهرهای آذربایجان غربی مورد بی توجهی قرار گیرد و در این میان صاحب نظران نیز تلاشی برای حل این مشکل ندارند.»
محبت خواه ضعف برخی از قوانین و مقرارت را عامل ایجاد بی نظمی در طراحی ها و ساخت و ساز های شهری استان دانسته و اضافه می کند: در قانون برنامه پنجم توسعه وظایفی برای نظام شهرسازی تبیین شده که با اجرای دقیق آن می توان جایگاه این عرصه را حفظ کرد.
این مقام مسئول خاطرنشان می کند: ناشناخته بودن معماری کهن ایرانی اسلامی برای مردم، زیاده خواهی مسکن سازان برای افزایش سودآوری با ساخت خانه های عجیب، فعالیت افراد غیر متخصص در امر ساخت و ساز از جمله چالشهای جدی نظام مدیریت شهری در بسیاری از شهرهای آذربایجان غربی در جلوگیری از بروز بی نظمی در منظر شهری ناشی از ساخت ساختمان های بی هویت است.
مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی برنامه ریزی کاربردی با هدف افزایش انگیزه مردم برای توجه بیشتر به هویت معماری در اماکن مسکونی بویژه در مرکز استان را خواستار شده و می گوید: آگاه کردن شهروندان نسبت به مسائل محیطی باعث می شود تا آن ها برای ساخت نماهای زیبا تحریک شده و از ساخت وسازهای سلیقه ای بدون در نظر گرفتن اصول معماری اسلامی خودداری کنند.
وی با بیان اینکه گرایش جامعه به سمت مدرنیزگی سبب گسترش معماری بدون روح وعاری از نشانه های ایرانی شده است، علل آن را گرایش فرهنگ مردم در پروسه نیاز مسکن به نوجویی و معماری مدرن و از طرفی تلاش آنان برای پاسخ به نیاز تنوع طلبیشان بدون توجه به مفاهیم واقهی در هنر معماری می داند.
«علی سیامکی» کارشناس شهرسازی بحران هویت را یک واقعیت انکارناپذیر در معماری اماکن مسکونی شهری آذربایجان غربی عنوان کرد و گفت: ساختمان های مسکونی شهرهای این استان همچون بسیاری از شهرهای ایران علی رغم برخورداری از تأسیسـات و تجهیـزات نسبتـاً مناسـب شهـری از فقـدان یک معماری معنی دار و با هویت محروم است.
وی بی تفاوتی شهروندان به محیـط و کاهش کارآئی شهر را از نتایج منفی عدم توجه به معماری خانه ها دانسته و می افزاید: به این ترتیب شهروندان برای حضور و زندگی در این شهرها نه تنها احساس تعلق خاطر نمی‌کنند بلکه به‌طور ناخواسته در تخریب محله‌ها نیز سهیم می‌شوند.
وی با انتقاد از نگرش تک بعدی در حوزه ساخت مسکن در بسیاری از شهرهای آذربایجان غربی بویژه ارومیه اضافه می کند: در ساخت یک منطقه مسکونی باید به همه عناصر نگاه جامع بوجود آید، در حالی که تلقی کنونی از فضای مسکونی بر محور آمار ساخت مسکن حرکت می‌کند و بعد از چندین سال خلأ مراکز فرهنگی برای این سکونتگاهها احساس خواهد شد.
به گفته این کارشناس شهرسازی برای حل این مشکل باید نسبت به تجزیه و تحلیل عمیق مفاهیم هویت و معنی در معمـاری بناهای شهری بصـورت برنامـه ریزی شده توسط مراکز آموزشی و دستگاههای مسئول در زمینه شهرسازی و شناسایی معماری بومی ایران اقدام شود.
سیامکی الگو برداری نا آگاهانه از مدلهای غربی را از دلایل اصلی در بروز ناهمگونی ها در نظام خانه سازی آذربایجان غربی عنوان کرده و می گوید: برای جبران این بی‌هویتی در معماری باید هر شهری برای خود آرمان شهری را تعریف کرده و شهرداری ها با کمک مردم و سایر دستگاه ها سعی در رسیدن به این آرمان شهر کنند.
