رقیه وکیلی، هشتم مارس روز جهانی زن، در بسیاری از کشورها به عنوان روزی برای تجلیل از دستاوردهای زنان و تلاش برای برابری جنسیتی گرامی داشته می‌شود. اما در ایران، روز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان روز زن و روز مادر در نظر گرفته شده است. این انتخاب نه تنها به دلیل جایگاه والای حضرت فاطمه (س) در اسلام، بلکه به عنوان الگویی کامل برای زنان مسلمان و غیرمسلمان است.
هشتم مارس روز جهانی زن در برخی موارد به ابزاری سیاسی تبدیل شده است که توسط گروه‌ها و جریان‌های خاص برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده می‌شود. این سیاسی‌شدن باعث شده است که ماهیت اصلی این روز، که تجلیل از مقام زن و دستاوردهای اوست، تحت الشعاع قرار گیرد. برخی منتقدان معتقدند که این روز به جای آن‌که به همه زنان اختصاص یابد، تنها به گروه‌های خاصی محدود شده و به ابزاری برای تبلیغات سیاسی تبدیل شده است.
هشتم مارس به عنوان روز جهانی زن، عمدتاً بر اساس ارزش‌ها و هنجارهای غربی شکل گرفته است و به تنوع فرهنگی و تفاوت‌های جوامع مختلف توجه کافی ندارد. این عدم توجه به تنوع فرهنگی باعث شده است که این روز در برخی جوامع، به ویژه جوامع شرقی و اسلامی، با استقبال چندانی مواجه نشود. منتقدان معتقدند که روز زن باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند تنوع فرهنگی و ارزش‌های مختلف جوامع را در نظر بگیرد.
انتقادات به هشتم مارس به عنوان روز جهانی زن، عمدتاً بر عدم انطباق این روز با ارزش‌های فرهنگی، دینی و بومی جوامع شرقی و اسلامی متمرکز است. بسیاری از این جوامع ترجیح می‌دهند به جای پذیرش هشتم مارس، روزهایی را که با ارزش‌ها و الگوهای بومی و دینی آن‌ها همخوانی دارد، به عنوان روز زن گرامی بدارند. در ایران، روز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان روز زن و روز مادر، نمادی از این نگاه است که به جای تقلید از الگوهای غربی، بر ارزش‌های اسلامی و فرهنگی تأکید می‌کند.
مقام معظم رهبری در بیانات خود بارها بر نقش بی‌بدیل حضرت فاطمه (س) به عنوان الگوی زن مسلمان تأکید کرده‌اند. ایشان با اشاره به جایگاه رفیع حضرت فاطمه (س) در اسلام، هشتم مارس را به دلیل عدم انطباق با ارزش‌های اسلامی و فرهنگی جامعه ایران مورد انتقاد قرار داده‌اند. به گفته ایشان، حضرت فاطمه (س) نه تنها نماد عفت، ایثار و تقواست، بلکه به عنوان یک زن مبارز و آگاه در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نیز الگویی بی‌نظیر است.
در این راستا، روز ولادت حضرت فاطمه (س) به عنوان روز زن در ایران، فرصتی است برای تجلیل از نقش زنان در خانواده و جامعه و یادآوری جایگاه واقعی زن در اسلام. این روز نه تنها به عنوان روز مادر، بلکه به عنوان روزی برای تقدیر از زنان به عنوان محور اصلی خانواده و جامعه گرامی داشته می‌شود.
با توجه به بیانات مقام معظم رهبری، الگوی زن سوم، حضرت فاطمه (س)، نه تنها در مقابل الگوهای غربی قرار می‌گیرد، بلکه به عنوان نمادی از زن کامل در تمام ابعاد زندگی مطرح می‌شود. این الگو به زنان یادآوری می‌کند که می‌توانند در عین حفظ ارزش‌های اسلامی، در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز نقش‌آفرینی کنند.
روز ولادت حضرت فاطمه (س) به عنوان روز زن و مادر، فرصتی است برای بازتعریف نقش زنان در جامعه بر اساس الگوهای اسلامی و دوری از الگوهای وارداتی که با فرهنگ و ارزش‌های جامعه ایران همخوانی ندارند. این روز به همه زنان یادآوری می‌کند که می‌توانند با الهام از زندگی حضرت فاطمه (س)، در مسیر تعالی و پیشرفت گام بردارند.انتقاد از هشت مارس به عنوان روز جهانی زن
هشتم مارس، که به عنوان روز جهانی زن در بسیاری از کشورهای جهان گرامی داشته می‌شود، در سال‌های اخیر با انتقاداتی از سوی برخی جوامع، به ویژه جوامع اسلامی و شرقی، مواجه شده است. این انتقادات عمدتاً بر چند محور اصلی متمرکز است.
عدم انطباق با ارزش‌های فرهنگی و دینی
یکی از اصلی‌ترین انتقادات به هشتم مارس، عدم انطباق این روز با ارزش‌های فرهنگی، دینی و بومی بسیاری از جوامع است. در کشورهایی مانند ایران، که اسلام به عنوان دین رسمی و فرهنگ غالب نقش پررنگی دارد، هشتم مارس به عنوان روز زن مورد پذیرش قرار نگرفته است. به جای آن، روز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان روز زن و روز مادر گرامی داشته می‌شود. این انتخاب نه تنها به دلیل جایگاه والای حضرت فاطمه (س) در اسلام، بلکه به دلیل همخوانی این روز با ارزش‌های اسلامی و فرهنگی جامعه ایران است.
تبعیض و نادیده گرفتن نقش زن در خانواده
برخی منتقدان معتقدند که هشتم مارس بیش‌ازحد بر جنبه‌های فمینیستی و برابری جنسیتی در عرصه‌های عمومی تأکید می‌کند و نقش زن در خانواده را نادیده می‌گیرد. در حالی که در بسیاری از فرهنگ‌ها، به ویژه در جوامع شرقی و اسلامی، زن به عنوان محور خانواده و نقش‌آفرین اصلی در تربیت نسل آینده شناخته می‌شود. این انتقاد بیان می‌کند که هشتم مارس به جای تجلیل از تمام ابعاد وجودی زن، تنها بر برخی جنبه‌های خاص تمرکز کرده و از نقش سنتی زن در خانواده غافل شده است.
هشتم مارس به عنوان روز جهانی زن، ریشه در جنبش‌های فمینیستی غربی دارد که عمدتاً در قرن بیستم شکل گرفتند. برخی منتقدان معتقدند که این روز تحت تأثیر جریان‌های فمینیستی غربی است که گاه با ارزش‌های فرهنگی و دینی جوامع شرقی در تضاد قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، برخی از خواسته‌های فمینیستی غربی مانند آزادی‌های بی‌قید و شرط در حوزه‌های اخلاقی و اجتماعی، با ارزش‌های اسلامی و شرقی سازگار نیست. از این رو، هشتم مارس به عنوان نمادی از این جریان‌ها مورد انتقاد قرار می‌گیرد.
در بسیاری از جوامع اسلامی، زنان الگوهای بومی و دینی دارند که به عنوان نمونه‌های کامل زن‌بودن معرفی می‌شوند. به عنوان مثال، حضرت فاطمه زهرا (س) در اسلام به عنوان الگوی کامل زن مسلمان شناخته می‌شود که در عین حفظ عفت و تقوا، در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نیز فعال بود. منتقدان هشتم مارس معتقدند که این روز به جای تجلیل از چنین الگوهایی، بر مفاهیم و ارزش‌های غربی تأکید می‌کند که گاه با الگوهای بومی و دینی در تضاد است.
