به گزارش اروم نیوز، بهار ! شاید نزدیک ترین سمبل و نماد هست شدن و هست بودن است. بهار آفرینش هست ازنیست را آیه روشنی است. بر آمدن نور و روشنایی بعد از تاریکی سرد وطاقت فراسا فقط وفقط نشانه بهار است و شناسنامه ازلی ابدی آن !
هرجماعت انسانی در فرهنگ خود جایگاه والایی برای چنین شروع و آغازی در نظر می‌گیرد. بنای تمدن و تفکر هر اجتماع انسانی بر ستون فقرات جهان‌بینی آن اجتماع پا می‌گیرد. جهان‌بینی هر اجتماع انسانی دیدگاه آن اجتماع را نسبت به منشاء (خالق)، آفرینش(خلاقیت)،جهان هستی ( چگونه بودن و چگونه هستن جمعی و فردی آن) و بقا و ادامه تمدنی و فرهنگی آن اجتماع را شرح می‌دهد.
جهان‌بینی هر اجتماع انسانی در همه ابعاد و زوایای حیاتی و فرهنگی آن اجتماع متبلور می‌شود و آن اجتماع را برای بقا و دوام در مسیر حرکت زمان روبه سوی آینده رهنمون می کند و از خود نشانه هایی برای سیر صحیح این مسیر و نیل به مقصود آن ، به جای می‌گذارد.
زبان، خط و کتابت، معماری، علوم و اسرار، مذهب و دیانت، کتاب آسمانی، فرهنگ فلوکلوریک ( آداب و سنن، مثل ها، متل ها ،آهنگ‌ها و روایت‌های موسیقی عاشیقی ، ترانه های عامیانه ، آوازهای فولکلوریک کسب و کار همچنین تصنیف ها ،بایاتی‌ها، اوخشاماها و لالایی و…) موسیقی و ادبیات و… همه و همه در خود نشانی از آن جهان‌بینی را یا با خود دارند و یا به صورتی دیگر، نشانه‌ها و عناصر آن جهان‌بینی را در خودغرق کرده اند. برای مثال پذیرش دین مبین اسلام و تبلور کلام الهی در زبان فرهنگ جهان‌بینی آذربایجان.
به کلامی دیگر اجزای فرهنگی در جهان بینی هر اجتماع از یک سو نشانه‌های تاریخی و زمانی آن به شمار می آیند (یادمان های تاریخی) و از دیگر سو تعیین کننده زوایه دید مردمان آن اجتماع به جهان پیرامون خود و شرح حوادث مربوط به آن می‌باشند.
عید نوروز یکی از مهمترین یادمان های تاریخی است که در ادبیات ترکی آذربایجانی هم به عنوان مضمون و هم به عنوان منبع الهام وبنیان اندیشه ادبی در این ادبیات و فرهنگ مبتنی بر آن ظهور و بروز تام و روشن دارد. شاعران و ادبای دیار آذربایجان از دیار طبع خود را در جهت تثبیت نام و عنوان شعری و هنری ابتدا با به رسم مذهب و دیانت و سپس با اسم عید نوروز پیوند می زدند.
در این مسیر می توان به بیشمار مورد اشاره کرد:
سید علی عماد الدین نسیمی:
باهار اولدو گل ای بولبول تماشا قیل بو گولزاره
بوراخدی غنچه لر پرده بشارت وئردی بو زاره
شقایق پرده دن چیخدی بویاندی باغ ایله بوستان
ایریشدی گولشنین حوسنو بویاندی رنگ ازهاره
قاسم بیگ ذاکر:
بایرام گونودور ذوق و صفاخانه لر ایچره
جانانیم اوتورموش نئچه جانانه لر ایچره
معجز شبستری:
بایرام گونو دوشابی توکنده پیاله یه
قورخوم بودور کی شیربینینجی اوشاقلار یارالی یه
میر مهدی سید زاده:
بیر قوش اوچدو بیزیم باغا
سحر – سحر اوخوماغا
قوندو یاشیل بیر بوداغا
دئدی گوزل بایرام گلیر؟
وصل یار ایله یئتیشدی هامی بایرامه کونول
یئتمه دین دولت دیدار ایله سن کامه کونول
اوستاد سید محمد حسین شهریار :
بایرام ایدی گئجه قوشو اوخوردو
آداخلی قیز به ی جورابین توخوردو
هر کس شالین بیر باجادان سوخوردو
آی نه گوزل قایدا دی شال ساللاما
به ی شالینا بایراملیغین باغلاماق
مرحوم مجید یالقیز:
… چون یاخشیلیغا آدین چیخیب دیر
چک پیسدن اوزون کناره بایرام
طبعین بو طبیعتین دیشدین
قیش دوندو گوزل باهاره بایرام
ائتدین گئجه گوندوزو برابر
احسنت بو اقتداره بایرام
بیر گوزده گوروبدو قویمادین فرق
لیل ایله بو گون نهاره بایرام
مرحوم محمد افتخاری:
ایسته سن شاد ائده سن میللتی بایرام گئجه سی
یوخسولون قویما گئده حورمتی بایرام گئجه سی
ایسته سن ثروتیوی خرج ائده سن یاخشی یئره
یول یاخین دیر اوزاغا گئتمه نه داغ وار نه دره
یوخسولون خرجینی چکمک له قیزین سن وئر اره
چوخ اوزاتما آرادا صحبتی بایرام گئجه سی
مرحوم استاد حمید سخا مهر:
… بایرامین صحبتی اولدوقجا اوشاقلار سئوینیر
سانکی عاشیق ائوینه سئوگیلی جانان گلیری
ایندی دن منده سیزه بایرامی تبریک ائدیره م
گورورم پنجره دن شاد و خورامان گلیری
مرحوم استاد عباس بارز:
یوزلر ایل دیشیله یوز بایرام گله
احساسیم بوغماسا اولمه ره م حله
سالیر مین فیرتانا قورور مین تله
بیزی آللاتماغا نوروز بایرامی
استاد حاج موسی هریسی نژاد :
بایران دی اصل آدی سوران اولسا کنهونی
قازلام شاه عصری صادر اولوب بو آدا جاواز
حاج علی عطائیه ( نجار اوغلو ) :
یوخسول اوز حقینه چاتسا اونا بایرام اولاجاق
زحمت ایله قازانان پوللاری جیبده قالاجاق
توتاجاق بایرامی چرشنبه ده چیلتیک چالاجاق
نجار اوغلو گوره جک اولکه ده بایرام اولورو
دئییری شنلیک ایله یوخسولا بایرام گلیری
حکیم فضولی :
انتظار مئی گلرنک ایله بایرام آیینا
باخا – باخا ائنه جک دیر گوزوموزه قاره سو
انتهای پیام/
