به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز»؛ نجیبه معصومی سرای در یادداشتی نوشت: در طول قرون گذشته، مسجد همواره نقشی فراتر از یک عبادتگاه ساده داشته است این مکان مقدس، نه‌تنها محل برگزاری نمازهای جماعت و آئین‌های عبادی بوده، بلکه به‌عنوان کانونی برای آموزش، وحدت، همبستگی اجتماعی و حل مسائل مردم ایفای نقش کرده است در دوران معاصر، و به‌ویژه با تغییر سبک زندگی، فناوری‌های نوظهور و شکاف نسلی، کارکرد فرهنگی و اجتماعی مساجد نیازمند بازخوانی و بازتعریف جدی است.
در عصر ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی، نوجوانان و جوانان بیش از پیش در معرض تأثیرات فرهنگی گوناگون قرار گرفته‌اند فضایی که از یک‌سو فرصت‌های بی‌نظیری برای رشد فکری و آگاهی فراهم کرده، اما از سوی دیگر، با چالش‌هایی چون فردگرایی افراطی، ازخودبیگانگی فرهنگی و کمرنگ شدن هویت دینی و ملی همراه بوده است در این شرایط، بازگشت به نهادهای ریشه‌دار و مردمی چون مسجد می‌تواند بخشی از خلأ موجود در تربیت اجتماعی و فرهنگی نسل جدید را جبران کند.
مسجد از آغاز اسلام، نهادی چندوجهی بوده است پیامبر اسلام (ص) مسجد را نه‌تنها برای نماز، بلکه به‌عنوان مرکز قضاوت، آموزش، تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی و حتی رسیدگی به امور نیازمندان بنا نهاد. این نگاه جامع به مسجد، به‌مرور در سایه برخی تحولات تاریخی، کمرنگ شد و امروزه در بسیاری از مناطق، مسجد تنها به کارکرد عبادی محدود شده است.
حال آن‌که ظرفیت عظیم مسجد می‌تواند در حوزه‌هایی چون ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی، آموزش‌های مهارتی، برگزاری کارگاه‌های اخلاق اجتماعی، تربیت رسانه‌ای و تقویت حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی نسل جوان نقش‌آفرین باشد.
نقش امام جماعت در این میان بسیار کلیدی است روحانیون جوان، تحصیل‌کرده و مردمی، با زبان نسل جدید آشنا هستند و می‌توانند با بهره‌گیری از ابزارهای نوین ارتباطی و سبک‌های جذاب سخنرانی، پیام دین را به‌گونه‌ای مطرح کنند که برای نوجوان امروزی قابل فهم و پذیرش باشد.
از سوی دیگر، فعال‌سازی پایگاه‌های بسیج در کنار مساجد، با تمرکز بر فعالیت‌های فرهنگی، ورزشی و آموزشی، می‌تواند به جذب نوجوانان به محیط مسجد کمک کند مسجدی که در آن جوانان نه‌فقط برای عبادت، بلکه برای آموختن، گفتگو، مشارکت و فعالیت‌های گروهی گرد هم می‌آیند، می‌تواند هویت دینی و اجتماعی آنان را تقویت کند.
باید اذعان کرد که برخی مساجد نیز دچار فقر مدیریتی یا فقدان برنامه‌های جذاب شده‌اند نبود امکانات فرهنگی مناسب، نبود ارتباط مؤثر با مدارس و خانواده‌ها و گاه بی‌توجهی به نیازهای واقعی نسل جدید باعث شده تا برخی مساجد نتوانند نقش مؤثر خود را ایفا کنند.
در این راستا، بازتعریف کارکرد مسجد به‌مثابه «پایگاه تربیت اجتماعی و فرهنگی» نیازمند طراحی برنامه‌های دقیق، حمایت‌های نهادهای فرهنگی و دینی، و بهره‌گیری از ظرفیت خود جوانان است.
امروزه که جوامع با بحران معنا و تزلزل ارزش‌ها روبه‌رو هستند، مسجد می‌تواند دوباره به مرکزی برای تربیت انسانِ متعهد، اخلاق‌مدار و مسئولیت‌پذیر بدل شود. این مهم تنها با حضور فعال روحانیون دغدغه‌مند، هیئت‌امنای خوش‌فکر، و مشارکت جوانان امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین آموزش ائمه جماعات و مدیران فرهنگی مساجد در حوزه مهارت‌های ارتباطی، رسانه‌ای و روان‌شناسی تربیتی می‌تواند کارایی آنان را برای ارتباط با نسل جدید ارتقاء بخشد.
در پایان باید تأکید کرد که مسجد، اگر به درستی به کار گرفته شود، همچنان یکی از مؤثرترین نهادها در زمینه تربیت فرهنگی و اجتماعی است این نهاد دینی، با قدمتی هزارساله، باید با نیازهای امروز جامعه همگام شود و با حفظ اصالت، پاسخ‌گوی پرسش‌های نسل فردا باشد.
