وی متولد ایالت متحده آمریکا بود.سپس همراه خانواده خود در ارومیه متوطن شد. میرزا محمد صادق متخلص به فخرالاسلام انسطوریان ارومیه بود. در سلک روحانیت آن قوم در کلیساهای شهر به تبلیغ مذهبی و وعظ خطابه میپرداخت که مدرسه عالی روحانیت نسطوری را به پایان رسانیده و مورد احترام و اعتماد مردم بود. در سنین جوانی در سایه مطالعات ژرف پی به حقانیت دین مبین اسلام برد، به مطالعه متون فارسی و عربی پرداخت پس از تلمذ در خدمت علمای اسلام در ارومیه عازم نجف شد و پس از ۱۶ سال تحصیل و اخذ درجه اجتهاد به ایران برگشت و صاحب محراب و منبر شد سپس عازم تهران گردید و از سویی ناصرالدینشاه به فخر الاسلام ملقب گردید.
فخرالاسلام چه در ارومیه و چه در تهران با علمای مسیحی در اثبات دین مبین در مناظره و مجادله بود و در این راستا به تالیف کتابهای متعدد پرداخت از فعالیتهای مهم وی در تهران انتشار روزنامه تدین بود و شادروان استاد محیط طباطبایی در این رابطه چنین مینگارد: … روزنامه تدین را میرزا حسینقلی{ محمد صادق} جدیدالاسلام ملقب به فخر الاسلام مولف کتاب انیس الاعلام در ماه رجب سال ۱۳۲۵ هجری بطور هفتگی یا چاپ سربی انتشار داد و تا ۶ جمادی الثانیه سال ۱۳۲۶ در ضمن ۴۸ شماره ادامه یافت.
فخر الاسلام کشیشی کلدانی بود از مردم ارومیه که در جوانی به اسلام گردید و با تالیف چند کتاب رد اثبات راه و روش مباحثه دینی با پیروان ادیان دیگر را به طلاب مسلمان آموخت.
در سال ۱۳۲۵ محیط آزاد مشروطه را برای بیان اندیشه و منظور دینی خود مناسب دید و تدین را که به معنی دینداری است عنوان کار روزنامهنگاری قرار داد. تدین روزنامه دینی بود که در آن کمتر مطلبی را از دریچه چشم سیاست تنها مینگریست، بحث درباره استبداد و مشروطه یا نشر احکام صادر از علمای نجف را درباره حفظ اساس مشروطه و شرح مواد قانون اساسی را از نظر دینی مورد ذکر و تفسیر قرار میداد. در این چهل و هشت شمارهای که سال اول آن را تشکیل میداد مباحث بسیاری درباره گفتگو با اسقفها و کیفیت تحول بابیه به شعب مختلف درج کرد.
در تاریخ مشروطیت احمد کسروی چنین آمده است:روزنامه تدین را فخر الاسلام می نوشت یکی از عاشوریان ارومی زاییده شده در آمریکا.[سپس در محضر عالم ربانی شیخ فضل الله مجتهد مذهب جعفری اثنی عشری را برگزید] و مسلمان شده و به تهران آمده و از پیرامونیان شادروان طباطبایی به شمار می رفت و با دستور خود با کشیشان و دیگر بحثهای دین و کیش می پرداخته است و در روزنامه اش نیز بیش از همه گفتگوهای کیشی را دنبال می کرده است .
در سال۱۳۳۰ هـ . ق در تهران دار فانی را وداع کرد روانش شاد.آثار مهم این علامه فاضل به شرح زیر است:
ـ انیس الاعلام فی نصرõ الاسلام والرد علی النصاری در دو جلد که با ترجمه فارسی مرحوم موسوی خلخالی در ایران چاپ و انتشار یافته است ـ فارقلیطا. در این کتاب ثابت می کند که نام رسول خدا (ص) در انجیل آمده است ـ برهان المسلمین در رد نصاری و آن مشتمل بر پرسش و پاسخ محفلی است. با پیروان مسیح (ع) در تهران بصورت پرسش و پاسخ در دو جلد چاپ و منتشر شده است ـ بیان الحق و الصدق المطلق که در ده جلد تالیف شده که از جلد اول تا جلد چهارم آن در اثبات حقانیت قرآن مجید و نبوت ختمی مرتبت حضرت رسول (ص) و آن چهار جلد به همت میرزا علی اصغرخان اتابک اعظم طبع و انتشار یافته و شش جلد دیگر بچاپ نرسیده است ـ تعجیز المسیحیین این کتاب در تأیید برهان مسلمین است ـ خلاصـö الکلام فی افتخار الاسلام به فارسی به سال ۱۳۲۲ هـ . ق در تهران چاپ شده است ـ کشف الاثر به اثبات شق القمر. در اثبات معجزه شق القمر پیامبر اکرم(ص) که در مکه رخ داده است و این اثر در تهران با چاپ سنگی طبع شده است ـ وجوب الحجاب و حرمـö الشراب که چاپ شده است ـ السیاسه الاسلامیه ـ روزنامه هفتگی تدین که شرحش گذشت.
مآخذ: بزرگان و سخنسرایان آذربایجان غربی: صص۳۴۳ـ ۳۴۲ ؛تاریخ تحلیلی مطبوعات ایران: ص۱۳۹؛ تاریخ مشروطیت کسروی:ص۲۷۴؛ دایره المعارف شیعه: ج۴، ص۳۶۰ ؛ریحانـö الادب: ج۴، صص۳۰۲ ـ ۳۰۱ ؛ فهرست مشاهیر ایران ،ج۲:ص۳۰۷؛قرآن پژوهان آذربایجان غربی: صص۵۳ ـ ۵۱ ؛ مفاخر آذربایجان سخنوران و دانشوران،ج۴: ص۲۹۷۲
