به گزارش اروم نیوز،
با این وصف نه منتقدین میتوانند خرده و ایرادی به عدم حصول توافق نهایی بگیرند و نه موافقین میتوانند موفقیتی ملموس را به حساب خود واریز کنند. همهچیز همانی ماند که بود؛ بازی صفر – صفر به وقت اضافی رفت. طرف ایرانی فرآیند اکسیداسیون اورانیوم با غنای ۲۰ درصد را پی گرفته و آن را تبدیل به میله سوخت راکتور خواهد کرد و طرف خارجی نیز طی ۴ماه آتی طی ۶قسط مبلغ ۲میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار از داراییهای بلوکه شده ایران را به طرف ایرانی عودت خواهد داد.
همهچیز نعل به نعل بر مدار توافق اولیه ژنو رقم خورده و تنها ۴ماه برای رسیدن به توافق نهایی به مدت زمان تعیینی در گام اول که در پایان تیرماه به پایان میرسید افزوده شد تا نه تحریمها از سوی طرف خارجی امکان بازگشت داشته باشد و نه طرف ایرانی با پایان مهلت اولیه، برنامه هستهای خود وفق روال قبلی پی بگیرد. حال سوال اینجاست که آیا این روند به نفع طرفین توافق است و میتواند برای آنان حاوی ارزش باشد؟ و تاثیر این تمدید ۴ماهه بر روند مذاکرات آتی و حصول توافق نهایی چگونه خواهد بود؟
۱۱سال از آغازین روزهایی که پرونده هستهای ایران به موضوع مورد مناقشه در عرصه نظام بینالمللی تبدیل شد، گذشته است. در این مدت تیمهای مختلف از سوی دو طرف و نیز سبک و سیاق متفاوتی از سوی طرفین بر روی میز مذاکره قرار گرفته اما نتیجه نهایی هنوز حاصل نشده است. در سالهای ابتدایی این طرف غربی بود که ایرانیها را متهم به وقت کشی برای بسط و توسعه برنامه اتمی خود میکرد و در سالهای اخیر این طرف ایرانی استکه انگشت اتهام را به سوی غرب گرفته و آنان را به عدم جدیت و کارشکنی در مذاکرات متهم میکرده است.
در این وانفسا یک واژه به ادبیات مذاکرات هستهای ورود یافته؛ «مذاکره برای مذاکره» بدین معنا که اراده سیاسی و واقعی برای حل و فصل موضوع مورد مناقشه وجود نداشته و هر کدام از طرفین با بهکارگیری تاکتیکهایی به فراخور استراتژیهای تبیینی در پی به درازا انجامیدن مذاکرات و بهرهبرداری از فرصت به وجود آمده در راستای منافع و مطامع خود هستند. فرآیندی که بازه زمانی ۱۱ساله طی شده مهر تاییدی بر آن زده و این خطر جدی را گوشزد میکند که با عدم اراده واقعی جز حاصل جمع صفر برای طرفین دستاوردی وجود نخواهد داشت.
با انتخاب حسن روحانی در انتخابات ریاستجمهوری دوره یازدهم اما امیدواریها به پایان پرونده بسیار پررنگتر شد. او که خود در برههای عهدهدار مسئولیت مذاکرات هستهای بود و سابقهای شفاف و معتدلانه در این عرصه داشت در کوران رقابتهای انتخاباتی با تمرکز بر روی رویکردهای تازه در عرصه مذاکرات از پیگیری سیاستهای تعاملی به جای تهاجمی و پرهیز از تنشافزایی و نگرشهای هیجانی در عرصه سیاست خارجی گفته و بر تنشزدایی تاکید ورزیده بود و اعتماد مردم به وی و گزینشاش حاوی پیامی آشکار در این زمینه بود. روحانی با انتخاب محمد جواد ظریف به عنوان دیپلماتی کارکشته و واگذاری پرونده به دستگاه دیپلماسی کشور نخستین گامها را محکم برداشته و سپس در سفر به نیویورک و گفتوگوی تلفنی با اوباما و دیدار وزیر خارجه با همتای آمریکایی پس از سه دهه و اندی تغییر مشی و رویکرد طرف ایرانی بر همگان هویدا شد.
با تمدید توافق به مدت ۴ ماه دیگر و ادامه تام و تمام همان وضعیت توافق ژنو میتوان گفت که در عرصه معادلات بیرونی نه بازی برد- برد که تساوی هیچ- هیچ رقم خورده و همهچیز به آینده نزدیک معطوف شده اما نکته کلیدی آنجاست که امیدواریهای درونی پررنگ شده معطوف به نتایج انتخابات ریاستجمهوری و شعارهای کاندیدای پیروز که با امضای توافق اولیه ژنو رنگ و بوی دو چندانی به خود گرفت و منجر به واکنشهای مثبت در بازارهای مالی و پولی کشور شد. از طرف دیگر تندروهای داخلی و منتقد توافق را جریتر خواهد کرد که بر کوس ناامیدی دمیده و دست به تبلیغات ایذایی و پروپاگاندای تخریبی ببرند. اما اگر اراده قطعی از سوی طرفین وجود داشته باشد همانند توافق ژنو دستیابی به توافق جامع نیز دور از دسترس نیست.
آرمان