به گزارش گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز» شهرنشینی و توسعه کالبدی شهرها، همواره با چالش‌ها و مسائل نوظهوری در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه در ابعاد زیست‌محیطی و بهداشتی، همراه بوده است. در این میان، حفظ سلامت عمومی شهروندان و صیانت از محیط زیست شهری، از جمله وظایف اساسی و انکارناپذیر نهادهای متولی و مسئولین شهری به شمار می‌رود.
با این حال، گاهی اوقات اقدامات فردی، حتی با نیت خیرخواهانه، می‌تواند منجر به بروز معضلاتی شود که سلامت، بهداشت و آرامش جمعی یک محله یا منطقه را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد. یکی از مصادیق بارز این چالش‌ها که این روزها موجب نگرانی و نارضایتی گسترده ساکنان خیابان خیام جنوبی شهر ارومیه شده است، موضوع ریختن ضایعات مرغ به‌صورت روزانه و مستمر در معابر و فضاهای عمومی این خیابان است. این عمل، که ظاهراً با هدف تأمین غذای گربه‌های شهری صورت می‌گیرد، به یک بحران زیست محیطی و بهداشتی تبدیل شده که ابعاد مختلفی از زندگی شهروندان را دستخوش تغییرات منفی کرده است.
خیابان خیام جنوبی، به‌دلیل موقعیت مکانی، بافت مسکونی و تجاری متراکم و تردد نسبتاً بالای شهروندان، از جمله نقاط پرجمعیت و فعال شهر ارومیه محسوب می‌شود. وجود فضای سبز، اماکن تجاری و مسکونی در همسایگی یکدیگر، اهمیت حفظ پاکیزگی و بهداشت این محدوده را دوچندان می‌کند. اما متأسفانه، اقدام یک فرد در توزیع ضایعات مرغ، عمدتاً در ساعات اولیه صبح، در نقاط مختلف این خیابان، به معضلی پایدار و آزاردهنده برای ساکنان تبدیل شده است.
این ضایعات شامل تکه‌های گوشت، استخوان، پوست و احشاء مرغ است که به‌دلیل ماهیت پروتئینی بالا و فسادپذیری سریع، در مواجهه با دمای محیط و رطوبت، به سرعت دچار تجزیه و فساد شده و منشأ بوی تعفن شدید و غیرقابل تحمل می‌شوند. این بوی نامطبوع، به ویژه در فصول گرم سال و با افزایش دما، به حدی تشدید می‌یابد که تنفس در فضای باز و حتی داخل منازل را برای ساکنان دشوار می‌سازد. تصور کنید هر روز صبح با بوی مشمئزکننده‌ای از خواب بیدار شوید یا در مسیر بازگشت به خانه، ناچار به تحمل این شرایط باشید؛ این وضعیت، به تدریج بر سلامت روانی و کیفیت زندگی روزمره افراد تأثیر می‌گذارد و حس ناامیدی و بی‌تفاوتی را نسبت به محیط زندگی خود تقویت می‌کند.
علاوه بر بوی آزاردهنده، جنبه بهداشتی این مشکل نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تجمع این ضایعات در سطح خیابان، پیاده‌روها و حتی ورودی منازل، نه تنها منجر به آلودگی بصری و کثیف شدن معابر می‌شود، بلکه محیطی ایده‌آل برای رشد و تکثیر انواع حشرات موذی نظیر مگس و پشه و همچنین جذب جوندگانی چون موش فراهم می‌آورد.
این حشرات و جوندگان، به‌عنوان ناقلان بالقوه بیماری‌ها و عوامل پاتوژن، می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت عمومی ساکنان، به‌ویژه کودکان و افراد مسن، محسوب شوند. حضور این حیوانات در نزدیکی منازل، علاوه بر ایجاد حس ناامنی، خطر انتقال بیماری‌های عفونی و انگلی را نیز افزایش می‌دهد.
از سوی دیگر، باقی‌مانده این ضایعات، پس از تغذیه گربه‌ها یا سایر حیوانات، اغلب به‌صورت پراکنده در سطح معابر باقی می‌ماند که نیاز به پاکسازی مداوم را ایجاب می‌کند؛ پاکسازی‌ای که در اغلب موارد به‌دلیل پراکندگی زیاد و حجم بالای آلودگی، به طور کامل صورت نمی‌گیرد و چرخه آلودگی همچنان ادامه می‌یابد.
اثرات این معضل تنها به ابعاد بهداشتی و زیست‌محیطی محدود نمی‌شود، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی نیز در پی دارد. نارضایتی عمومی ساکنان، بروز تنش‌های احتمالی بین همسایگان، و از دست رفتن حس آرامش و امنیت در محله، از جمله این پیامدها است.
جامعه‌ای که محیط زندگی آن با چنین مسائلی دست و پنجه نرم می‌کند، به تدریج شور و نشاط اجتماعی خود را از دست داده و مشارکت عمومی در حفظ و نگهداری از فضای شهری کاهش می‌یابد. سوال اینجاست که آیا با نیت کمک به حیوانات، می‌توان سلامت و بهداشت تعداد کثیری از شهروندان را به خطر انداخت؟
آیا راهکارهای بهتری برای تغذیه حیوانات شهری وجود ندارد که با اصول شهرنشینی مدرن و حفظ بهداشت عمومی سازگار باشد؟ این گزارش با هدف طرح این دغدغه‌ها و سوالات، و همچنین ارائه پیشنهادات عملی، تدوین شده است تا زمینه را برای ورود مسئولین ذی‌ربط و یافتن راه‌حلی پایدار و جامع برای این مشکل فراهم آورد. امید است با همکاری و تعامل بین شهروندان و نهادهای مسئول، شاهد ارتقاء سطح بهداشت و کیفیت زندگی در خیابان خیام جنوبی و تمامی مناطق شهری باشیم.
فساد سریع ضایعات مرغ به دلیل محتوای بالای پروتئین و چربی، منجر به تولید گازهای بدبو و منتشر شدن آن در فضای محله می‌شود. این بو، به‌ویژه در ساعات گرم روز و با
.وزش باد، به داخل منازل نفوذ کرده و موجب آزار و اذیت شدید ساکنان، اختلال در خواب و کاهش کیفیت زندگی روزمره آنان می‌شود
ضایعات مرغ، کابوس بهداشتی ساکنان خیابان خیام جنوبی
محمدی یکی از ساکنین خیام جنوبی ارومیه به خبرنگار ما گفت: پخش شدن تکه‌های ضایعات در پیاده‌روها، خیابان و حتی جلوی درب منازل، منظره‌ای ناخوشایند و غیربهداشتی ایجاد کرده واین آلودگی بصری، علاوه بر کاهش زیبایی محله، حس نارضایتی و بی‌نظمی را در میان ساکنان تقویت می‌کند.
وی ادامه داد: ضایعات مرغ، منبع غذایی غنی برای انواع حشرات (مانند مگس و پشه) و جوندگان (مانند موش و سوسک) است. تکثیر این موجودات، نه تنها موجب سلب آسایش ساکنان می‌شود، بلکه خطر انتقال بیماری‌های عفونی و انگلی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. این مسئله به‌ویژه برای کودکان، سالمندان و افراد دارای ضعف سیستم ایمنی، بسیار نگران‌کننده است..
محمدی عنوان کرد: تماس مستقیم یا غیرمستقیم با ضایعات آلوده و همچنین انتقال پاتوژن‌ها توسط حشرات و جوندگان، می‌تواند منجر به شیوع بیماری‌های گوارشی، پوستی و تنفسی در میان ساکنان شود. این وضعیت، بار مضاعفی بر سیستم بهداشتی شهر وارد خواهد کرد.
یکی از مغازه‌داران خیام به خبرنگار ما گفت: شیرابه‌های حاصل از تجزیه ضایعات به خاک و آب‌های زیرزمینی، می‌تواند منجر به آلودگی محیط زیست شود. همچنین، پراکندگی این مواد در فضای سبز شهری، به اکوسیستم طبیعی آسیب می‌رساند.
وی تصریح کرد: معضل ریختن ضایعات مرغ در خیابان خیام جنوبی ارومیه، فراتر از یک بی‌نظمی ساده، به یک چالش جدی زیست‌محیطی و بهداشتی تبدیل شده است که نیازمند توجه فوری و اقدام قاطعانه مسئولین است.
این مغازه دار تاکید کرد: سلامت و آرامش شهروندان، خط قرمز توسعه شهری است و نباید به هیچ وجه مورد تهدید قرار گیرد.از تمامی نهادهای ذی‌ربط و مسئول درخواست می‌شود تا با ورود جدی به این مسئله، به نگرانی‌های مردمی پاسخ داده و با اتخاذ تدابیر لازم، بستر را برای زندگی سالم و باکیفیت در خیابان خیام جنوبی و سایر مناطق شهری فراهم آورند.
تهدید سلامت با تغذیه حیوانات خیابانی
در سال‌های اخیر، مشاهده تغذیه بی‌رویه سگ‌ها و گربه‌ها در سطح خیابان‌ها و اماکن عمومی، هرچند از سر دلسوزی، اما بدون شک تبعات علمی و بهداشتی قابل توجهی را به همراه داشته است. فرزین آرمیون، متخصص برجسته بهداشت محیط و بیماری‌های مشترک، در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز در تشریح این معضلات، بر لزوم رویکردی علمی و مسئولانه در قبال حیوانات خیابانی تأکید کرد.
وی ادامه داد: تغذیه این حیوانات در محیط‌های شهری، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت احساس رضایت‌بخشی را ایجاد کند، اما در بلندمدت منجر به بروز مشکلات متعددی در سه حوزه اصلی سلامت حیوانات، سلامت عمومی انسان، و بهداشت محیط می‌شود.
کارشناس بهداشت عنوان کرد: متأسفانه، بسیاری از غذاهایی که به حیوانات خیابانی داده می‌شود، باقی‌مانده غذاهای انسانی، فست‌فودها، یا مواد غذایی فاقد ارزش تغذیه‌ای لازم است.
وی عنوان کرد: این مواد اغلب حاوی مقادیر زیادی نمک، چربی‌های مضر، مواد نگهدارنده و حتی سموم (مانند پیاز، سیر، شکلات) هستند که می‌توانند منجر به مسمومیت حاد، بیماری‌های مزمن گوارشی، مشکلات کبدی و کلیوی، و در نهایت کاهش طول عمر این حیوانات شوند. همچنین، کمبود مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری، سیستم ایمنی آن‌ها را تضعیف کرده و آن‌ها را مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها می‌کند.
آرمیون ادامه داد: تغذیه مداوم توسط انسان، منجر به کاهش حس شکارگری و جستجوی غذای طبیعی در این حیوانات شده و آن‌ها را به‌شدت به منابع غذایی انسانی وابسته می‌کند. این وابستگی، بقای آن‌ها را در صورت قطع منابع غذایی تهدید کرده و همچنین می‌تواند منجر به افزایش پرخاشگری در رقابت برای غذا شود.
کارشناس بهداشت محیط یادآور شد: حیوانات خیابانی، به‌ویژه آن‌هایی که تغذیه نامناسب و غیربهداشتی دارند، می‌توانند مخازن و ناقلین انواع عوامل بیماری‌زا (ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها) باشند که قابلیت انتقال به انسان را دارند. بیماری‌هایی مانند هاری، لپتوسپیروز، سالمونلوز، کزاز، انگل‌های روده‌ای (مانند کرم‌ها) و انواع عفونت‌های پوستی، از طریق تماس مستقیم با حیوان، فضولات آن، یا حتی تماس با محیط آلوده شده، می‌توانند به انسان منتقل شوند.
وی خاطرنشان کرد: باقی‌مانده غذاها و تجمع فضولات حیوانات در یک نقطه، محیطی ایده‌آل برای تکثیر و گسترش انگل‌های مشترک فراهم می‌آورد که هم برای حیوانات و هم برای انسان خطرناک است.
آرمیون گفت: تجمع باقی‌مانده غذاها و فضولات حیوانات در معابر، پارک‌ها و فضاهای سبز، علاوه بر ایجاد بوی نامطبوع، به کانون‌های آلودگی میکروبی و تجمع حشرات موذی (مانند مگس‌ها و سوسک‌ها) تبدیل می‌شود که خود این حشرات نیز ناقل بیماری هستند.
وی یادآور شد: تغذیه بی‌رویه و دسترسی آسان به منابع غذایی، می‌تواند منجر به افزایش نامتعارف و غیرقابل کنترل جمعیت حیوانات ولگرد شده و مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی را تشدید کند.
آرمیون تاکید کرد: به جای تغذیه بی‌رویه در سطح خیابان، باید به سمت مدیریت علمی جمعیت حیوانات خیابانی حرکت کنیم کمک به سازمان‌های مردم‌نهادی که مسئولیت نگهداری، واکسیناسیون، عقیم‌سازی و واگذاری حیوانات ولگرد را بر عهده دارند.
گزارش از رقیه وکیلی
انتهای خبر/ و
