به گزارش اروم نیوز ظرفیت بی نظیر معادن طلا، تیتان، سنگهای تزئینی و غیره در آذربایجان غربی که چند سالی است مورد توجه دولتمردان قرار گرفته، هم اکنون بجای توسعه واحدهای فرآوری مواد استخراج شده ، افزایش میزان اکتشاف و استخراج، در واقع افزایش فروش خام این مواد رقم خورده که به معنی از دست رفتن ارزش افزوده حوزه فرآوری است.
رتبه نخست آذربایجان غربی از لحاظ تنوع سنگ های معدنی
به گفته مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی، درحال حاضر این استان در تنوع سنگ های معدنی رتبه نخست و در بخش معادن رتبه پنجم کشور را دارد.
این تنوع در بخش سنگ تزئینی کشور کم نظیر است بطوریکه سنگ گرانیت مشکی در بین استانهای کشور فقط در معادن آذربایجان غربی استخراج و فرآوری می‌شود.
براساس آمارهای اعلام شده آذربایجان غربی در تولید باریت، طلا، میکا و سنگ های تزیینی بیشترین تولید کشور را دارد و در تولید باریت، شهرستان مهاباد، ۴۰ درصد کل تولید کشور را به خود اختصاص داده و از ۳۰۰ تن طلای ذخیره شناسایی شده کشور، ۱۲۰ تن در این استان است، همچنین ۱۰۰ نوع سنگ تزیینی در آذربایجان غربی شناسایی شده که در این راستا هم اکنون ۶۸۹ مجوز معدنی در آذربایجان غربی شامل ۴۰۷ فقره مجوز بهره برداری و ۲۸۲ فقره مجوز اکتشاف صادر شده و از ۴۰۷ معدن فعال در سطح استان، یک معدن زیرزمینی و ۴۰۶ معدن به صورت روباز هستند.
قالب معادن آذربایجان غربی سنگهای تزئینی با ۱۶۰ فقره معدن و ۳۵ درصد کل معادن بوده که از ۱۶ معدن بزرگ در سطح کشور، یک معدن بزرگ در آذربایجان غربی است و با عنوان معدن تیتان قره آغاج ارومیه که ۵۶ میلیون تن ذخیره دارد.وجود ۳۱ نوع ماده معدنی تیتان، کان سنگ طلا، باریت، فلدسپات، میکا، کان سنگ نقره و انواع سنگهای تزیینی مانند گرانیت، دولومیت، تراورتن، مرمر، گنگلومرا و بازالت آذربایجان غربی و صدور خام مواد و عدم اکتشاف معادن، حضور دلالان و نبود واحدهای فرآوری زوایای خوب و بد معادن آذربایجان غربی محسوب می شوند.
۴۷۴ معدن در آذربایجان غربی وجود دارد
اکنون بیش از ۴۷۴ معدن در استان وجود دارد که شامل ۳۱ تنوع معدنی است و مهمترین آنها شامل تیتان، کان سنگ طلا و نقره، باریت، فلدسپات، میکا و انواع سنگهای تزئینی مانند گرانیت، دولومیت، تراورتن، مرمر، کنگلومرا و بازالت است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی می گوید: بیشترین تولیدات معادن آذربایجان غربی مربوط به بخش معادن سنگ های تزئینی است بطوریکه در استان ۲۰۶ معدن درخصوص سنگهای تزئینی فعالیت می کنند و سالانه از این معادن ۶۰۰ هزارتن سنگ استخراج می شود.
جعفر صادق اسکندری می افزاید: ارزش تولیدات معادن سنگهای تزئینی استان بیش از ۶۰۰ میلیارد ریال برآورد می شود.
وی اضافه می کند: سالانه بیش از ۴۰ درصد سنگهای تزئینی استان به خارج از کشور صادر می شود.
خام فروشی و نبود تکنولوژی فراوری چالش اصلی معادن آذربایجان غربی
در این میان کارشناسان اصلی ترین عامل برای توسعه نیافتن حوزه منابع و میزان ارزش افزوده حاصل از استخراج مواد معدنی را مربوط به فرآوری آن می دانند.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در این رابطه می گوید: تعداد سنگ بریهای کشور ۶ هزار و ۳۰۰ واحد است اما تعداد سنگ‌بریهای استان ۴۹ واحد با ظرفیت اسمی یک میلیون و ۳۵۰ مترمربع است.
طاهری می افزاید: این تعداد سنگ بری جوابگوی نیازهای استان نیست به طوریکه میزان ذخائر معدنی کشف شده در آذربایجان غربی بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن در ۵۱ گونه بوده که برای فرآوری این مواد و بهره مندی از ارزش افزوده آن، نیازمند افزایش تعداد واحدهای فرآوری در استان هستیم.
وی اضافه می کند: فروش خام مواد معدنی استخراج شده از معادن آذربایجان غربی، صادرات این محصولات به نام دیگر استانها، از دست دادن ارزش افزوده ناشی از فرآوری و گمنام ماندن استان در عرصه صادرات مواد معدنی از جمله مشکلاتی است که طی سالهای اخیر صنعت سنگ استان با آن مواجه است.
به گفته کارشناسان، حوزه معادن و سنگ آذربایجان غربی با کمبود کارخانه های فرآوری از جمله کارخانه های سنگ های تزئینی روبروست و به علت نبود زیرساختهای کافی در استان این سنگها به صورت لاشه و خام، خارج و ارزش افزوده کمتری عاید معدنکاران می شود و در این میان آذربایجان‌غربی فقط نقش تهیه مواد اولیه برای کارخانه‌های فرآوری را دارد .
محمودی کارشناس معدن نیز می گوید: ضرورت جلوگیری از خروج سنگ های تزئینی از آذربایجان غربی یک اولویت مهم است و اکنون خروج سنگهای تزئینی از استان باید یکی از دغدغه های اصلی مسئولان ارشد استان و فعالان بخش معدن باشد چرا که آذربایجان غربی مجموعه گسترده ای از سنگ های تزئینی کشور به شمار می رود ولی این سنگ ها با خروج از استان به دست دیگر استانها فرآوری می شود و به فروش می رسد.
خام فروشی از منابع باعث نابودی منابع تجدید ناپذیر آذربایجان غربی می شود
جعفر صادق اسکندری رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در گفتگو با سایت خبری دورنا نیوز با اشاره به تبعات منفی خام فروشی از معادن آذربایجان غربی می گوید: ما به دنبال آن هستیم که از خام فروشی مواد معدنی استان جلوگیری کنیم، چرا که خام فروشی ضرر و زیان فراوانی را عاید استان میکند که از آن جمله میتوان به از بین رفتن منابع تجدید ناپذیر استان، از دست رفتن فرصت های شغلی و سودآوری های اقتصادی و مواردی از این قبیل اشاره نمود.
وی می افزاید : ما در سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی به دنبال آن هستیم که با ایجاد واحد های فراوری مخصوصا در سر معدن و یا نزدیک به آن علاوه بر توقف موضوع خام فروشی از عواقب آن نیز که اشاره شد جلوگیری نمائیم که در این رابطه با اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان جهاد کشاورزی استان و همچنین شرکت تهیه و تولید منابع معدنی توافق نامه هایی را امضا کرده و تسهیلات ویژه‌ای را برای امر فراوری در نظر گرفته ایم.
تکنولوژی بهره برداری از معادن قدیمی است
از مشکلات دیگر معادن آذربایجان غربی این است که عمده تولیدات آذربایجان غربی از جمله سنگ های تزئینی و ساختمانی با فناوری و دستگاه های تبدیلی قدیمی موجب بهره برداری نشدن واقعی از این ظرفیت کم نظیر معادن است.
کارشناسان معتقدند درحال حاضر معدنکاران آذربایجان غربی مشکل واردات ماشین‌آلاتِ مطابق با فناوری روز دنیا را دارند و ماشین‌آلات قدیمی و مستهلک سبب افت بازده استخراج شده است.
محمدی کارشناس اقتصادی و یکی از فعالان عرصه معدن استان می گوید: فناوری استخراج و فرآوری سنگ در استان آذربایجان غربی، سنتی و به دور از استانداردهای جهانی است از این رو صادرات گرانیت های موجود در بازار و کسب درآمدهای ارزی از دست می رود .
وی می افزاید: فرآوری سنگ های تزئینی هزینه زیادی دارد بطوریکه راه اندازی یک واحد مجهز سنگ بری به سرمایه کلانی نیاز دارد که این امر، سرمایه گذاری در حوزه سنگ استان را با چالش مواجه کرده است.
معاون امور معادن و اکتشافات معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان نیز می گوید: با ظرفیت های بالای معدنی استان از لحاظ میزان ذخیره و تنوع مواد معدنی، اولویت سیاست ها و برنامه ریزی های این معاونت، توسعه واحدهای فرآوری و تبدیلی مواد معدنی است.
طاهری تصریح کرد: طرح هایی برای بهره برداری از مزیت های کم نظیر منابع سنگ های تزئیینی استان به مرحله عملیاتی رسیده و برخی هم در حال انجام است که با پایان این اقدامات افق روشنی فراروی صنعت سنگ استان خواهد بود و تنگناهای توسعه صنعت سنگ استان رفع خواهد شد.
وی اضافه می کند: در مجهزترین کارخانه فرآوری سنگهای معدنی آذربایجان غربی سالانه ۲۰ هزار تن انواع سنگهای تزئینی بروش کاملا مکانیزه و استاندارد، فرآوری و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه خواهد شد
پیام صدیقی پور
انتهای پیام/
