به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز» با گذشت بیش از سه دهه از رحلت امام خمینی (ره)، تفکر انقلابی، دینی و ضد استکباری ایشان همچنان بر معادلات سیاسی و فرهنگی ایران و بسیاری از کشورهای جهان تأثیرگذار است. نگاهی تحلیلی به میراث فکری امام، نشان می‌دهد چگونه اندیشه‌های ایشان نقشه راهی برای ملت‌ها در مبارزه با سلطه و رسیدن به استقلال شده‌اند.
امام خمینی (ره)، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، تنها یک رهبر سیاسی یا دینی نبود؛ بلکه صاحب یک مکتب فکری بود که بر پایه آموزه‌های اسلام ناب محمدی(ص)، عدالت‌خواهی، استقلال‌طلبی و نفی سلطه بنا شده بود. انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، بازتاب عملی این تفکر بود؛ حرکتی که نه تنها نظام پادشاهی را در ایران سرنگون کرد، بلکه معادلات سیاسی منطقه و جهان را نیز دگرگون ساخت.
تحول در ساختار سیاسی ایران
تفکر امام خمینی منجر به ایجاد یک نظام نوین شد؛ نظامی که ترکیبی از جمهوریت و اسلامیت بود. با تأکید بر اصل «ولایت فقیه» و نقش کلیدی مردم در تعیین سرنوشت خود، ساختار جمهوری اسلامی بر پایه مشارکت عمومی، شریعت اسلامی و نفی دیکتاتوری و سلطه‌پذیری شکل گرفت. در این نظام، مردم در قالب نهادهایی چون انتخابات، مجلس، ریاست‌جمهوری و شوراها، نقش اصلی را در حکمرانی ایفا می‌کنند.
برخلاف تصورات رایج در جهان مدرن که دین و سیاست را از هم جدا می‌دانند، امام خمینی با تکیه بر آموزه‌های اسلامی، نشان داد که می‌توان حکومت دینی را با خواست و رأی مردم پیوند زد. در واقع، مردم‌سالاری دینی یک نوآوری بزرگ در نظام‌های حکومتی جهان بود که همچنان موضوع بحث و الگوبرداری است.
بازتاب منطقه‌ای و جهانی اندیشه امام
شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» که به‌عنوان یکی از اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی مطرح شد، منعکس‌کننده نگاه امام به استقلال سیاسی و فرهنگی کشورهاست. این نگاه سبب شد که ایران از وابستگی به قدرت‌های جهانی رهایی یابد و در مسیر خودکفایی گام بردارد.
اما تأثیر تفکر امام به مرزهای ایران محدود نماند. با پیروزی انقلاب اسلامی، موجی از بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان به راه افتاد. مردم فلسطین، لبنان، بحرین، عراق، یمن و حتی برخی کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین، از انقلاب اسلامی الهام گرفتند و به مقابله با استعمار و استبداد پرداختند.
تشکیل جبهه مقاومت در منطقه، نیز یکی دیگر از نتایج مستقیم این تفکر بود. گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن، با الهام از آموزه‌های امام، مسیر استقلال‌طلبی و مقاومت در برابر اشغالگری و تجاوز را پیش گرفتند.
مبانی فکری و فلسفی امام
اصول فکری امام خمینی، ریشه در معارف اسلامی و سنت فقاهتی شیعه دارد. عدالت اجتماعی، دفاع از حقوق مستضعفین، مبارزه با فساد و تجمل‌گرایی، و همچنین ساده‌زیستی مسئولان از جمله مفاهیمی هستند که بارها در سخنان و وصیت‌نامه سیاسی_الهی ایشان مورد تأکید قرار گرفته‌اند.
نگاه امام به انسان، بسیار کرامت‌محور بود. ایشان بارها اعلام کردند که هدف اصلی دین، ساختن انسان است؛ انسانی که آزاد، آگاه، مؤمن و مسئول باشد. این نگاه، بنیاد بسیاری از سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی جمهوری اسلامی شد.
چالش‌ها و ضرورت بازخوانی اندیشه امام
در طول سال‌های پس از انقلاب، برخی جریان‌ها و سیاست‌ها از مسیر اصلی اندیشه امام فاصله گرفته‌اند. افزایش فاصله طبقاتی، رشد بوروکراسی، و کاستی‌هایی در تحقق عدالت اجتماعی، از جمله مسائلی است که منتقدان نسبت به آن هشدار داده‌اند. از این‌رو، بازخوانی اصول فکری امام و تلاش برای تطبیق عملی آن‌ها با شرایط روز، ضرورتی انکارناپذیر است.
بایستی به یاد داشته باشیم امروز، تفکر امام خمینی همچنان زنده است؛ نه‌تنها در قانون اساسی و نهادهای حکومتی ایران، بلکه در دل ملت‌هایی که برای آزادی و استقلال تلاش می‌کنند. این تفکر، الهام‌بخش نسلی است که در جست‌وجوی حقیقت، عدالت و کرامت انسانی، در برابر ظلم و استکبار ایستاده‌اند. ایرانِ امروز، با همه چالش‌هایش، میراث‌دار مکتبی است که همچنان در سطح جهان طنین‌انداز است.
عزت، استقلال و وحدت؛ اصول بنیادین مکتب امام خمینی
نماینده مردم آذربایجان‌غربی در مجلس خبرگان رهبری، آیت‌الله عسگر دیرباز در گفتگو با خبرنگار «اروم نیوز» با اشاره به جامعیت شخصیت امام خمینی (ره) اظهار داشت: نگاه دقیق به سیره و رفتار ایشان، عمق تعالیم دین اسلام را در تمامی ابعاد آن آشکار می‌سازد. به گفته آیت‌الله دیرباز، هر فردی که به تعالیم اسلامی به‌صورت کامل عمل کند، می‌تواند به شخصیتی درخور شأن همچون حضرت امام تبدیل شود.
وی به‌عنوان یکی از ارکان اساسی مکتب امام خمینی (ره)، بر مفهوم عزت تأکید ویژه‌ای داشت و یادآور شد: عزت متعلق به خداوند، پیامبر (ص) و مؤمنان است و امام راحل از نوجوانی، زندگی عزتمندانه را در عمل به نمایش گذاشتند. این ارزش والا نه تنها برای خود امام بلکه برای ملت ایران نیز یک اصل و راهنمای همیشگی بوده است.
دیرباز افزود: به برکت همین عزت است که امروز هیچ قدرتی در جهان قادر به تحقیر ملت بزرگ ایران نیست.
وی همچنین به وحدت به‌عنوان دیگر اصل مهم مکتب امام اشاره کرد و گفت: امام خمینی (ره) تأکید فراوانی بر همبستگی و انسجام تمامی اقشار جامعه داشتند، در حالی که رژیم طاغوت به دنبال ایجاد تفرقه و شکاف بود.
نماینده مردم آذربایجان‌غربی در مجلس خبرگان در ادامه سخنان خود به محور استکبارستیزی در اندیشه امام راحل پرداخت و بیان داشت: مقابله با ظلم و استکبار، بخش لاینفک عزت و کرامت جامعه اسلامی است. امام خمینی (ره) همواره بر لزوم ایستادگی در برابر زورگویان تأکید می‌کردند و این دیدگاه را به یکی از شعارهای کلیدی انقلاب تبدیل کردند.
دیرباز همچنین شعار «نه شرقی، نه غربی» را یکی از اصول برجسته و کلیدی مکتب امام خمینی (ره) دانست و گفت: استقلال و آزادی از مهم‌ترین خواسته‌های این انقلاب بودند که امام راحل به آن تأکید فراوان داشتند و امروز نیز این اصول همچنان محور حرکت ملت ایران است.
تفکر امام خمینی؛ پیشرو در تحولات منطقه و جهان
حجت‌الاسلام میثم فیاضی، مسئول دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه شهدای آذربایجان غربی، در گفتگو با خبرنگار سیاسی «اروم نیوز» به مناسبت سالگرد رحلت حضرت امام خمینی (ره) به تبیین اهمیت و گستره تأثیر اندیشه‌های امام پرداخت.
وی با اشاره به ورود امام خمینی (ره) در مقطعی که جامعه به شدت تحت نفوذ تفکرات لیبرالیسم قرار داشت، بیان کرد: امام خمینی به‌عنوان پیشگامی اجتماعی و سیاسی در برابر این اندیشه‌ها ایستاد و نظام جمهوری اسلامی را بنیان نهاد.
مسئول دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه شهدای آذربایجان‌غربی تأکید کرد و گفت: بینش سیاسی و معرفتی امام خمینی موجب شد نظم نوینی در عرصه سیاست جهانی شکل بگیرد و جریان‌های قیام و بیداری اسلامی امروز نتیجه مستقیم این اندیشه‌ها باشند.
وی افزود: امام خمینی پیش‌بینی‌های دقیقی درباره تحولات آینده انقلاب و منطقه داشتند که بسیاری از آن‌ها به واقعیت پیوسته است. از جمله این پیش‌بینی‌ها می‌توان به سقوط شاه، برپایی حکومت اسلامی در ایران، فروپاشی شوروی، جنگ عراق علیه کویت، بیداری اسلامی در منطقه و فروپاشی تدریجی آمریکا از درون اشاره کرد.
فیاضی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌ها نه تنها برای ایران بلکه برای مسلمانان سراسر جهان اهمیت فراوانی دارد و نشان‌دهنده نگاه عمیق امام به آینده تحولات سیاسی و اجتماعی است.
وی همچنین به نامه تاریخی امام خمینی به میخائیل گورباچف اشاره کرد و گفت: امام در این نامه، شکست سیاست مذهب‌ستیزی کمونیست‌ها را گوشزد کرده و از او خواست به جای گرایش به مادی‌گرایی غربی، به خدا و مذهب بازگردد.
مسئول دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه شهدای آذربایجان‌غربی، به کرامت انسانی به‌عنوان محور شعارهای امام خمینی پرداخت و اظهار داشت: در حالی که کشورهای مدعی حقوق بشر اغلب خود ناقض این اصول بوده‌اند، امام خمینی توانست مفهوم واقعی حقوق بشر را به جهان نشان دهد. شعارهایی همچون «مرگ بر آمریکا» امروز حتی در دانشگاه‌های آمریکا شنیده می‌شود که این نشانه نفوذ عمیق اندیشه امام در جهان است.
فیاضی همچنین یادآور شد که امام خمینی با احیای مسئله فلسطین، آن را به یک موضوع زنده و حساس در جهان تبدیل کرد و امروز می‌بینیم که این شعارها در قلب قدرت‌های جهان بیان می‌شود.
وی در پایان با اشاره به بیانات امام در سال ۱۳۴۳، مقاومت نیروهای اسلام را متجلی در سربازان یمن و حماس دانست و گفت: این مقاومت‌ها تحقق وعده‌های امام و نمود عینی تفکر فکری ایشان در جهان معاصر است.
امام راحل، مومن به راه الهی و مردم
سید مهدی قریشی، نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان‌غربی در سخنانی به مناسبت سالگرد ارتحال بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، با اشاره به جایگاه رفیع این شخصیت در تاریخ معاصر، تأکید کرد: امام راحل همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند، ایمان کامل و بی‌چون‌وچرایی به وعده‌های الهی داشت و بر این مبنا، مسیر پرچالشی را با اطمینان طی کرد.
وی افزود: باور عمیق امام خمینی به هدف متعالی انقلاب، راه روشن و مردم همراه، از ویژگی‌های برجسته شخصیت ایشان بود که موجب شد نهضت اسلامی ایران با تکیه بر اراده الهی و پشتوانه ملت، به پیروزی برسد و استمرار یابد.
قریشی با تأکید بر لزوم شناخت سیره عملی امام خمینی برای تداوم انقلاب اسلامی گفت: اگر بخواهیم مسیر ایشان را با دقت طی کنیم، باید رفتار، منش و تفکر امام را به‌درستی بشناسیم و آن را الگوی عملکرد خود قرار دهیم. همان‌طور که مقام معظم رهبری نیز بارها بر این موضوع تأکید داشته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: امام راحل تمام آموزه‌ها و مواضع خود را از قرآن کریم و اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) الهام می‌گرفت. ایشان پرورش‌یافته مکتب امیرالمؤمنین علی (ع) بودند و بسیاری از ویژگی‌های اخلاقی و مدیریتی ایشان با فرمایشات نهج‌البلاغه هم‌خوانی داشت.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی با اشاره به نبرد دائمی میان حق و باطل از ابتدای آفرینش تاکنون گفت: این رویارویی همچنان ادامه دارد و ملت ایران باید آگاه باشند که دشمنان نظام اسلامی لحظه‌ای از توطئه‌چینی بازنایستاده‌اند و هدف نهایی آن‌ها، بازگرداندن کشور به دوران پیش از انقلاب است. از این رو، ایستادگی در برابر این توطئه‌ها ضرورت دارد.
وی افزود: تمرکز اصلی دشمنان بر تضعیف ایمان مردم و سلب امید از نسل جوان است. آن‌ها با جنگ روانی و رسانه‌ای تلاش می‌کنند پیشرفت‌های کشور را بی‌اهمیت جلوه دهند و روحیه خودباوری را کمرنگ کنند.
قریشی در ادامه به نقش جوانان انقلابی اشاره کرد و گفت: نسل جوان با تبعیت از آرمان‌های امام راحل توانسته‌اند بسیاری از سنگرها را فتح کنند. مخالفت برخی افراد نباید باعث تردید یا دلسردی در این مسیر شود.
وی در پایان با اشاره به نقش محوری رهبر معظم انقلاب در هدایت کشور، تصریح کرد: اگر هدایت‌های حکیمانه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نبود، بی‌تردید دشمنان سیطره خود را بر کشور تحمیل می‌کردند. امروز بیش از هر زمان دیگری، باید قدردان رهبری باشیم و از ایشان تبعیت کنیم تا مسیر انقلاب با قدرت ادامه یابد.
گزارش از رقیه وکیلی
انتهای خبر/ و
