به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز»؛ در سال‌های اخیر، اصلاح سبک زندگی و ترویج فرهنگ مصرف مسئولانه به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی کشور تبدیل شده است. افزایش مصرف بی‌رویه کالاها و خدمات، گرایش به تجمل‌گرایی و هدررفت منابع، نه تنها فشار اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی ایجاد کرده، بلکه برخی ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی را نیز تحت تأثیر قرار داده است این شرایط نشان می‌دهد که اصلاح الگوی مصرف در زندگی روزمره و توجه به منابع حیاتی، از جمله آب، برق و گاز، به یک ضرورت ملی تبدیل شده و می‌تواند به ارتقای رفاه خانوارها، کاهش فشار بر منابع طبیعی و تقویت عدالت اجتماعی کمک کند.
یکی از اصلی‌ترین ابعاد اصلاح سبک زندگی، مقابله با اسراف و مصرف غیرضروری است مصرف بی‌رویه برق در منازل و ادارات، هدررفت آب در مصارف خانگی و شهری و استفاده نابه‌جا از گاز، نه‌تنها بار اقتصادی قابل توجهی ایجاد می‌کند، بلکه فشار بر محیط زیست و منابع طبیعی را افزایش می‌دهد علاوه بر این، استفاده افراطی از بسته‌بندی‌های یک‌بار مصرف، خریدهای بدون برنامه و گرایش به کالاهای لوکس و تجملی، به شکل‌گیری الگوهای نادرست مصرفی در جامعه منجر می‌شود که اصلاح این رفتارها، نیازمند فرهنگ‌سازی گسترده و هدفمند و ایجاد آگاهی عمومی درباره پیامدهای مصرف ناپایدار است.
نقش خانواده‌ها در اصلاح سبک زندگی بسیار برجسته است رفتارهای ساده و روزمره مانند خاموش کردن چراغ‌های اضافی، استفاده بهینه از آب، تنظیم مناسب وسایل گازسوز و مدیریت مصرف مواد غذایی می‌تواند به فرزندان و نسل‌های بعدی، الگوی مصرف مسئولانه را منتقل کند. کسب و کارها نیز با رعایت اصول صرفه‌جویی در تولید، کاهش ضایعات، مصرف بهینه برق و آب و پرهیز از هدررفت منابع، می‌توانند اثرگذاری خود را در سطح جامعه افزایش دهند به همین ترتیب، نهادهای دولتی و سازمان‌های غیردولتی با سیاست‌گذاری هوشمندانه، ارائه مشوق‌های مصرف بهینه و آموزش‌های گسترده، می‌توانند مسیر تغییر رفتار جمعی را هموار کنند و مشارکت عمومی در این حوزه را افزایش دهند.
فضای مجازی و رسانه‌ها نیز یکی از مهم‌ترین ابزارهای ترویج مصرف مسئولانه هستند شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و پیام‌رسان‌ها می‌توانند محلی برای ارائه محتوای آموزشی درباره مصرف بهینه آب، برق و گاز باشند و نمونه‌های موفق داخلی و بین‌المللی را معرفی کنند. استفاده هدفمند از این فضا نه تنها آگاهی مردم را افزایش می‌دهد، بلکه موجب ایجاد همبستگی اجتماعی و حس مسئولیت جمعی می‌شود نمایش گزارش‌های موفقیت، ارائه راهکارهای عملی و انتشار محتوای آموزشی، می‌تواند رفتارهای مصرفی جامعه را به سمت الگوی متعادل و پایدار هدایت کند.
علاوه بر منابع انرژی و آب، اصلاح سبک زندگی شامل مصرف کالاهای فرهنگی، مواد غذایی و خدمات نیز می‌شود استفاده بهینه از حمل و نقل عمومی، خرید هوشمند و برنامه‌ریزی‌شده، کاهش مصرف بسته‌بندی‌های یک‌بار مصرف و توجه به تولیدات داخلی، بخشی از اقدامات عملیاتی برای ترویج مصرف مسئولانه است این اقدامات می‌توانند اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گسترده‌ای به همراه داشته باشند و مسیر حرکت جامعه به سمت توسعه پایدار را هموار کنند.
در مجموع، ترویج فرهنگ مصرف متعادل و اخلاق‌محور، نه تنها به حفظ منابع حیاتی و کاهش فشار اقتصادی کمک می‌کند، بلکه نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی هویت اخلاقی و اجتماعی شهروندان دارد. بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها، فضای مجازی، خانواده‌ها، کسب و کارها و نهادهای اجتماعی، می‌تواند فرآیند فرهنگ‌سازی را تسریع کند و مصرف بهینه را به یک اقدام جمعی، پایدار و فراگیر تبدیل کنند که ایجاد آگاهی، ارائه مشوق‌ها و نمایش الگوهای موفق، می‌تواند سبک زندگی مسئولانه را به یک ارزش اجتماعی بدل کرده و نقش مؤثری در ارتقای عدالت، رفاه و توسعه پایدار در کشور ایفا کند.
استفاده بهینه از آب برق و گاز ضروری است
ماموستا مامد کلشی‌نزاد، امام جمعه اهل سنت ارومیه، در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز بر نقش نهادهای مذهبی در ترویج فرهنگ مصرف مسئولانه و اخلاق‌محور تأکید کرد و گفت: اسلام همواره بر میانه‌روی و پرهیز از اسراف تأکید داشته است و امروز جامعه ما با پدیده‌های تجمل‌گرایی، مصرف‌زدگی و استفاده نابه‌جا از منابع حیاتی مانند آب، برق و گاز مواجه است که نه تنها ارزش‌های اخلاقی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه خانواده‌ها و جوانان را در فشار اقتصادی و روانی قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: امامان و پیشوایان دینی همواره به ما آموخته‌اند که مصرف باید متناسب با نیاز واقعی باشد و اخلاق‌محوری در انتخاب کالاها و خدمات، اصل مهمی است. این اصل نه تنها در خرید کالاها و خدمات، بلکه در استفاده صحیح از منابع طبیعی و انرژی نیز صادق است. از این رو، ما به عنوان روحانیون و نهادهای مذهبی وظیفه داریم این پیام را به مردم منتقل کنیم و در مساجد، محافل دینی و سخنرانی‌ها، اهمیت مسئولیت اجتماعی در مصرف منابع و انرژی را تبیین کنیم.
کلشی‌نزاد افزود: نهادهای مذهبی می‌توانند با برنامه‌ریزی منظم، برگزاری نشست‌های آموزشی و بهره‌گیری از ظرفیت فضای مجازی، فرهنگ مصرف متعادل را در سطح جامعه نهادینه کنند. ایجاد همبستگی میان خانواده‌ها، کسب‌وکارها و نهادهای اجتماعی برای اجرای این الگوها، نقش مهمی در اصلاح سبک زندگی و کاهش هدررفت منابع دارد و می‌تواند اثرات بلندمدتی در کاهش اسراف، افزایش آگاهی، بهبود کیفیت زندگی و پایداری محیط‌زیست داشته باشد.
وی در پایان سخنان خود با اشاره به نقش نسل جوان گفت: جوانان با انتخاب درست، آموزش‌پذیری و استفاده مسئولانه از منابع، می‌توانند فرهنگ مصرف صحیح را در خانواده و جامعه ترویج دهند و به الگویی برای سایر افراد تبدیل شوند این فرآیند نه تنها ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی را تقویت می‌کند، بلکه باعث صرفه‌جویی در انرژی و منابع ملی شده و شرایط اقتصادی خانواده‌ها را بهبود می‌بخشد.
مصرف مسئولانه آب و برق ضرورت جامعه است
مریم پویا کارشناس حوزه اجتماعی در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز با تأکید بر ضرورت اصلاح الگوی مصرف در جامعه گفت: امروزه مصرف بی‌رویه، تجمل‌گرایی و استفاده نابه‌جا از منابع حیاتی مانند آب و برق به یکی از چالش‌های اصلی اجتماعی تبدیل شده است این پدیده نه تنها منابع مالی خانواده‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه باعث کاهش حس مسئولیت اجتماعی و فاصله گرفتن از ارزش‌های اخلاقی می‌شود.»
وی تصریح کرد: برای مقابله با این معضل، فرهنگ‌سازی در سه محور اصلی ضروری است؛ اول ترویج مصرف متعادل و اخلاق‌محور، دوم مقابله با اسراف و تبلیغات مصرف‌زده و سوم تقویت حس مسئولیت اجتماعی در خانواده‌ها، کسب و کارها و نهادهای دولتی و غیر دولتی. هنگامی که همه این اجزا با هم هماهنگ عمل کنند، تغییرات واقعی و ماندگار در جامعه حاصل خواهد شد.
این کارشناس افزود: امروزه فضای مجازی یکی از ابزارهای مؤثر در گسترش آگاهی است. با انتشار محتوای آموزشی و اطلاع‌رسانی هدفمند در شبکه‌های اجتماعی، می‌توان رفتار مصرفی مردم را به سمت متعادل و مسئولانه هدایت کرد. رعای الگوی مصرف آب و برق، استفاده بهینه از انرژی در منازل و ادارات، و کاهش هدررفت منابع، نمونه‌هایی از اقداماتی است که می‌تواند اثرات مثبت بلندمدت بر اقتصاد، فرهنگ و محیط‌زیست داشته باشد.
وی تأکید کرد: اگر خانواده‌ها، کسب و کارها و نهادها همزمان اقدام به اجرای الگوهای صحیح مصرف کنند، نه تنها اسراف کاهش می‌یابد، بلکه حس مسئولیت اجتماعی و همکاری میان افراد جامعه نیز تقویت خواهد شد. این فرآیند باعث شکل‌گیری جامعه‌ای پایدار، منسجم و اخلاق‌محور شده و منابع حیاتی کشور را نیز حفظ می‌کند.
رفتار مسئولانه مردم منابع آب و برق حفظ می‌کند
لیلا مرادی، یکی از شهروندان ارومیه‌ای که شغلش نیز معلمی است در این خصوص گفت: من سعی می‌کنم مصرف خود و خانواده‌ام متعادل باشد و از خریدهای غیرضروری پرهیز کنم با آموزش‌هایی که در فضای مجازی دیده‌ام، این رفتار را به دانش‌آموزان و دوستانم منتقل می‌کنم.
رضا کیانی، کارمند یکی از ادارات در این خصوص گفت: وقتی مصرف را مسئولانه انجام می‌دهیم، آرامش بیشتری داریم و حس مسئولیت اجتماعی‌مان تقویت می‌شود. حمایت دولت و نهادها از آموزش مصرف مسئولانه، پذیرش این فرهنگ را در جامعه تسهیل می‌کند.
انتهای خبر/ م
