به گزارش پایگاه خبری تحلیلی « اروم نیوز» در طول تاریخ، قصاص به عنوان یکی از روش‌های قدیمی اجرای عدالت شناخته شده است. اما با پیشرفت جوامع و افزایش آگاهی‌های انسانی، این روش به‌تدریج جای خود را به راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز و انسانی‌تری مانند صلح و سازش داده است. امروزه، بسیاری از کشورها و سیستم‌های قضایی به دنبال ترویج فرهنگ صلح و کاهش خشونت‌های اجتماعی هستند. این رویکرد نه تنها به بهبود روابط بین افراد کمک می‌کند، بلکه جامعه را به سمت آرامش و همدلی سوق می‌دهد.
صلح و سازش به عنوان یک راه‌حل انسانی، بر پایه بخشش و درک متقابل استوار است. در این روش، به جای اجرای مجازات‌های سخت‌گیرانه مانند قصاص، تلاش می‌شود تا با گفتگو و مذاکره، اختلافات بین طرفین حل و فصل شود. این رویکرد نه تنها به کاهش خشونت کمک می‌کند، بلکه به افراد درگیر فرصت می‌دهد تا با بخشش و درک متقابل، به زندگی عادی بازگردند.
در ایران نیز دستگاه قضایی در سال‌های اخیر تلاش‌های قابل توجهی برای ترویج فرهنگ صلح و سازش انجام داده است. به عنوان مثال، در استان آذربایجان غربی، چهل و دومین پرونده قتل عمد با رضایت اولیای دم به سازش رسید و از اجرای حکم قصاص جلوگیری شد. این موفقیت نشان‌دهنده تأثیر مثبت تلاش‌های مسئولان قضایی برای ترویج فرهنگ صلح و کاهش خشونت‌های اجتماعی است.
فواید صلح و سازش
صلح و سازش فواید متعددی برای جامعه دارد. اولاً، این روش به کاهش خشونت و انتقام‌جویی کمک می‌کند. در بسیاری از موارد، اجرای قصاص تنها باعث تشدید تنش‌ها و ایجاد چرخه‌های خشونت می‌شود. اما با انتخاب راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز، می‌توان این چرخه‌ها را شکست و به جامعه‌ای آرام‌تر دست یافت.
صلح و سازش به بهبود روابط اجتماعی کمک می‌کند. در بسیاری از موارد، اختلافات بین افراد و خانواده‌ها باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در جامعه می‌شود. اما با انتخاب راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز، می‌توان این شکاف‌ها را ترمیم و به بهبود روابط اجتماعی کمک کرد.
این روش به کاهش هزینه‌های قضایی و اجتماعی کمک می‌کند. اجرای قصاص و سایر مجازات‌های سخت‌گیرانه، هزینه‌های مالی و انسانی زیادی برای جامعه به همراه دارد. اما با انتخاب راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز، می‌توان این هزینه‌ها را کاهش داد و منابع را به سمت بهبود شرایط زندگی جامعه هدایت کرد.
با وجود فواید متعدد صلح و سازش، اجرای این روش با چالش‌هایی نیز همراه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، مقاومت برخی از افراد و خانواده‌ها در برابر بخشش و سازش است. در بسیاری از موارد، احساسات منفی مانند خشم و انتقام‌جویی، مانع از پذیرش راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز می‌شود.
برای غلبه بر این چالش‌ها، نیاز به آموزش و فرهنگ‌سازی گسترده در جامعه است. دستگاه‌های قضایی و نهادهای آموزشی باید با همکاری یکدیگر، برنامه‌هایی را برای ترویج فرهنگ صلح و بخشش در جامعه اجرا کنند. این برنامه‌ها می‌توانند شامل کارگاه‌های آموزشی، کمپین‌های تبلیغاتی و برنامه‌های رسانه‌ای باشند.
صلح و سازش به‌عنوان راه‌حلی انسانی و مؤثر، جایگزین مناسبی برای قصاص است. این روش نه‌تنها به کاهش خشونت و بهبود روابط اجتماعی کمک می‌کند، بلکه جامعه را به سمت آرامش و همدلی سوق می‌دهد. با وجود چالش‌های پیش‌رو، تلاش‌های مستمر دستگاه‌های قضایی و نهادهای آموزشی می‌تواند به ترویج فرهنگ صلح و بخشش در جامعه کمک کند. در نهایت، این اقدامات به ایجاد جامعه‌ای آرام‌تر و همدل‌تر منجر خواهد شد.
رسانه‌ها؛ ابزاری قدرتمند برای ترویج صلح
موسی کریمی کارشناس مسائل مذهبی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز» در خصوص صلح و سازش اظهار کرد: نهادهای مدنی و مذهبی می‌توانند نقش مهمی در ترویج فرهنگ صلح و سازش ایفا کنند.
وی ادامه داد: این نهادها با استفاده از جایگاه خود در جامعه، می‌توانند مردم را به سمت بخشش و درک متقابل سوق دهند. به‌عنوان مثال، رهبران مذهبی می‌توانند با استفاده از آموزه‌های دینی، ارزش‌های بخشش و صلح را به جامعه آموزش دهند. همچنین، سازمان‌های غیردولتی می‌توانند با برگزاری کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی، مردم را با فواید صلح و سازش آشنا کنند.
کریمی ادامه داد: در سطح جهانی نیز بسیاری از کشورها به دنبال ترویج فرهنگ صلح و کاهش خشونت‌های اجتماعی هستند. به عنوان مثال، در آفریقای جنوبی پس از پایان آپارتاید، کمیسیون حقیقت و آشتی تشکیل شد تا با بررسی جنایات گذشته و تشویق به بخشش، جامعه را به سمت صلح و آشتی سوق دهد. این تجربه نشان می‌دهد که با انتخاب راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز، می‌توان حتی پس از وقوع جنایات بزرگ، به جامعه‌ای آرام و پایدار دست یافت.
وی با اشاره به نقش رسانه‌ها عنوان کرد: رسانه‌ها نیز می‌توانند نقش مهمی در ترویج فرهنگ صلح و سازش ایفا کنند. با پوشش خبری مثبت از پرونده‌های موفق سازش و معرفی الگوهای بخشش، رسانه‌ها می‌توانند مردم را به سمت پذیرش این فرهنگ سوق دهند. همچنین، تولید برنامه‌ها و مستندهایی که به بررسی فواید صلح و سازش می‌پردازند، می‌تواند به افزایش آگاهی‌های عمومی در این زمینه کمک کند.
کارشناس مسائل مذهبی عنوان کرد: با توجه به تلاش‌های اخیر دستگاه قضایی برای ترویج فرهنگ صلح و سازش، می‌توان آینده روشنی برای این رویکرد در کشور متصور شد. افزایش تعداد پرونده‌های قتل عمد که به سازش می‌رسند، نشان‌دهنده تأثیر مثبت این تلاش‌ها است. با ادامه این روند و همکاری نهادهای مختلف، می‌توان به جامعه‌ای آرام‌تر و همدل‌تر دست یافت.
کریمی خاطرنشان کرد: صلح و سازش نه تنها یک راه‌حل انسانی و مؤثر برای کاهش خشونت است، بلکه به بهبود روابط اجتماعی و ایجاد جامعه‌ای آرام‌تر کمک می‌کند. با وجود چالش‌های پیش‌رو، تلاش‌های مستمر دستگاه‌های قضایی، نهادهای مدنی، مذهبی و رسانه‌ها می‌تواند به ترویج این فرهنگ در جامعه کمک کند. در نهایت، این اقدامات به ایجاد جامعه‌ای مبتنی بر درک متقابل، بخشش و همدلی منجر خواهد شد.
بخشش اولیای دم؛ فرصتی برای جبران اشتباهات
محمد، مردی که چند سال گذشته به دلیل ارتکاب قتل به قصاص محکوم شده بود، با بخشش اولیای دم از مرگ نجات یافت در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز اظهار کرد: اکنون پس از سال‌ها پشیمانی، به زندگی عادی بازگشته است، من از کرده خود عمیقاً پشیمانم و هر روز برای جبران اشتباهاتم تلاش می‌کنم. بخشش اولیای دم نه تنها جانم را نجات داد، بلکه به من فرصتی داد تا به جامعه برگردم و خدمت کنم.
وی افزود: من می‌خواهم با کمک به دیگران، بخشی از دردهایی که ایجاد کرده‌ام را جبران کنم. این بخشش به من یاد داد که زندگی چقدر ارزشمند است و باید از آن برای انجام کارهای خوب استفاده کرد.
چهل و دومین سازش قتل عمد آذربایجان غربی
ناصر عتباتی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز» اظهار کرد: در یک اقدام انسانی و با تلاش دستگاه قضایی آذربایجان غربی، چهل و دومین پرونده قتل عمد استان با رضایت اولیای دم به سازش رسید و از اجرای حکم قصاص جلوگیری شد. این موفقیت گامی مهم در راستای ترویج فرهنگ صلح و کاهش خشونت‌های اجتماعی است.
وی ادامه داد: این اتفاق پس از ماه‌ها تلاش مسئولان قضایی و اجرایی استان برای ترویج فرهنگ صلح و جلوگیری از خشونت‌های انتقام‌جویانه رقم خورد.
رئیس‌کل دادگستری آذربایجان غربی، در تشریح این پرونده اعلام کرد: این سازش نتیجه تلاش‌های مستمر برای اصلاح ذات‌البین و اخذ رضایت اولیای دم بوده است.
عتباتی خاطرنشان کرد: پرونده مربوط به قتل عمدی بود که پس از طی مراحل دادرسی و صدور حکم قصاص نفس، در دیوان عالی کشور نیز تأیید شده بود. قرار بود این حکم در تاریخ ۳۰ بهمن ماه سال جاری اجرا شود. اما با توجه به رویکرد جدید دستگاه قضایی در راستای ترویج فرهنگ صلح و کاهش خشونت‌های اجتماعی، تیم اجرای احکام کیفری ارومیه وارد عمل شد و با مذاکره با اولیای دم، تلاش‌های گسترده‌ای برای اخذ رضایت آن‌ها انجام داد.
عتباتی یادآور شد: ما به‌عنوان مسئولان قضایی، همواره به دنبال اجرای عدالت هستیم، اما عدالت تنها به معنای اجرای قصاص نیست. گاهی عدالت واقعی در صلح و سازش نهفته است. در این پرونده، با تلاش‌های انجام‌شده، توانستیم اولیای دم را متقاعد کنیم که به جای اجرای قصاص، راه صلح و بخشش را انتخاب کنند. این اقدام نه‌تنها زندگی فرد مجرم را نجات داد، بلکه خانواده‌های درگیر را نیز از چرخه خشونت و انتقام خارج کرد.
رقیه وکیلی
انتهای خبر/ و
