به گزارش اروم نیوز، مردم آذربایجان همزمان با همه ملت ایران زمین در ۳۰ آذر که به شب چلّه یا یلدا معروف است، دور خانواده جمع می شوند و این شب را که دقایقی از دیگر شب ها بلندتر است جشن می گیرند.
زنان آذری با تهیه و تدارک انواع غذاهای سنتی و بومی محل خود از جمله آش کله جوش، بورانی، کوفته و دلمه و در برخی مناطق شیرین پلو و مرصع پلو، خواهان لبی شاد و دلی خندان برای اعضای خانواده خود هستند و پس از شام نیز خوراکی ها و آجیل مخصوص را حاضر می کنند.
هندوانه شب یلدا که در آذربایجان به آن چیلله قارپیزی گفته می شود میوه اصلی شب یلدا بوده که سوز سرمای زمستان پیش رو را از آنان دور کرده و مظهر شیرینی، خونگرمی، سرسبزی، شادابی و سرزندگی است. در کنار هندوانه، میوه های دیگری همچون میلاخ، انار، پرتقال، کیوی، نارنگی و سیب نیز حاضر و مهیاست ولی برای خرید چیلله قارپیزی باید عجله داشته باشند چراکه در روز چلّه دیگر نمی توان هندوانه خوب پیدا کرد و به قولی «چیلله گئجه‌سی قارپیز تاپیلماز».
مردم آذربایجان برای خرید حلوای مخصوص شب یلدا که حلوای گردویی، هویج و پسته ای است و با شیره انگور مخصوص تهیه می شود، از روزهای قبل صف های طویلی مقابل مغازه های حلواپزی بسته و معروف ترین آن ها حلواپزی های سنتی در محله دوشابچی خانا ارومیه است.
چیلله لیخ یا کادوی شب یلدا در این روز برای نوعروسانی که به خانه بخت رفته اند از طرف خانواده داماد و عروس برده می شود، با توجه به طولانی بودن این شب اعضای خانواده در مراسم شب نشینی خانوادگی که با تناول میوه و خوراکی های رنگارنگ همراه است، دور هم جمع شوند.
در تحفه چیلله لیخ انواع هدایای خانواده به تازه عروس از هندوانه، حلوا، آجیل و پشمگ گرفته تا انواع طلا و زیورآلات و لباس و کفش را می توان مشاهده کرد، خانواده تازه داماد نیز با تزیین هندوانه و پشمک مخصوص یلدا سعی در به رخ کشیدن ذوق هنری خود دارند تا عروس را مشعوف کنند.
آجیل هم یکی دیگر از ملزومات شب چلّه است، آجیل آذربایجان که به لحاظ کیفیت و تنوع، زبانزد خاص و عام است همواره در انواع آجیل شور، آجیل شیرین، آجیل های سنتی که زنان آذری خودشان در منزل تهیه می کنند نیز از نوع دیگری است که در آن از گردو، کشمش، سبزه، توت خشک و زردآلوی خشک هم استفاده می کنند تا در سفره چله قرار دهند.
از دیگر رسوم آذربایجانی ها در شب یلدا می توان به «ناغیل» یا قصه گویی بزرگان فامیل برای اعضای خانواده و سخن گفتن از رسوم قدیمی نام برد که فرهنگ آبا و اجدادی مان را به کودکانمان انتقال دهیم و از گذشتگان یادی کنیم.
شعرخوانی و قرائت «بایاتی» از اشعار شهریار و حیدربابای آذربایجان، دده کاتب و دیگر شعرای نامدار آذربایجان در شب بلند چله ضیافت گرم و بی نظیری برای خانواده ها میسر می کند که سراسر شیرینی و دلخوشی است.
* فاطمه جعفرنژاد
انتهای پیام/
