به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز»؛ شهر ارومیه، با همه زیبایی‌ها و پیشینه فرهنگی و تاریخی‌اش، امروز با چالشی مواجه است که شاید در نگاه نخست کوچک به نظر برسد، اما در زندگی روزمره شهروندان اثرات عمیق و ملموسی بر جای گذاشته است نظیر معضل سد معبر.
خیابان‌های پرتردد و قدیمی شهر، به‌ویژه در محله‌ها و گذرگاه‌هایی همچون خیابان‌های دانش، عطایی، صمدزاده، شهرک شمالی، شیخ شلتوت و ابوذر، صحنه‌هایی را رقم می‌زنند که ترکیبی از فعالیت اقتصادی، بی‌نظمی شهری و گاه نارضایتی اجتماعی را به تصویر می‌کشند.
صبح که خورشید از پشت کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده اطراف ارومیه طلوع می‌کند، بسیاری از مغازه‌داران و صاحبان کسب و کار، پیش از آنکه مشتریانشان وارد مغازه شوند، بساط خود را بیرون از چهارچوب قانونی دکان‌ها پهن می‌کنند. مغازه‌های تعمیرگاهی، مکانیکی‌ها و حتی برخی فروشندگان لوازم یدکی خودرو، پیاده‌روها و حاشیه خیابان را به محل کار و انبار خود بدل کرده‌اند در خیابان عطایی، خودروهایی که برای تعمیر در انتظارند، نه‌تنها حاشیه خیابان بلکه بخش قابل‌توجهی از عرض مسیر را اشغال می‌کنند؛ گویی پیاده‌رو و خیابان، بخشی از ملک شخصی مغازه‌دار است.
این وضعیت در خیابان صمدزاده و شهرک شمالی نیز تفاوت چندانی ندارد گذرگاه‌هایی که باید محل عبور امن عابران پیاده باشند، به مکانی برای پارک خودروهای نیمه‌تعمیری یا چیدن ابزار و قطعات مکانیکی تبدیل شده‌اند در خیابان شیخ شلتوت، بسیاری از مغازه‌داران حتی از بخش قابل‌توجهی از جاده نیز استفاده می‌کنند و خودروهای عبوری ناچارند با کاهش سرعت و مانورهای خطرناک، راه خود را میان مانع‌ها پیدا کنند.
در این میان، اهالی محله‌ها و رهگذران بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند مادرانی که کالسکه کودکانشان را هل می‌دهند، سالمندانی که با عصا قدم برمی‌دارند و حتی دانش‌آموزانی که در مسیر مدرسه‌اند، بارها ناچار می‌شوند برای عبور، پا به خیابان بگذارند و خود را در معرض خطر برخورد با خودروها قرار دهند این شرایط، نه‌تنها ایمنی عابران را تهدید می‌کند بلکه بر روان شهروندان نیز تأثیر منفی گذاشته و حس بی‌نظمی و بی‌توجهی به حقوق عمومی را تقویت کرده است.
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که بخش عمده این سد معبرها توسط تعمیرگاه‌ها و مکانیک‌هایی ایجاد می‌شود که به بهانه کمبود فضای کاری یا پارک، فضای عمومی را تصرف کرده‌اند. برخی از آنان حتی صندلی، ابزارآلات و لوازم یدکی را روی پیاده‌رو یا کنار جدول خیابان قرار می‌دهند، به‌گونه‌ای که عبور و مرور عملاً غیرممکن می‌شود در خیابان ابوذر، که از معابر شلوغ و پرتردد ارومیه است، این مشکل به حدی جدی شده که رانندگان همواره با ترافیکی غیرضروری و کلافه‌کننده روبه‌رو هستند.
نکته قابل‌توجه این است که این رفتارها نه‌تنها خلاف قوانین شهرداری و مقررات راهنمایی و رانندگی است، بلکه مستقیماً با حق بهره‌برداری برابر همه شهروندان از فضاهای عمومی در تضاد قرار دارد. با وجود آنکه شهرداری و پلیس راهور بارها در اطلاعیه‌های خود هشدار داده و گاه اقدام به جمع‌آوری بساط یا اعمال جریمه کرده‌اند، اما استمرار این وضعیت نشان می‌دهد که معضل سد معبر در ارومیه، ریشه‌ای‌تر از آن است که با چند برخورد مقطعی برطرف شود.
این گزارش، روایتی میدانی از کوچه‌ها و خیابان‌هایی است که صدای چکش مکانیک‌ها، بوی روغن موتور و ازدحام خودروها، بخشی جدانشدنی از فضای آن‌ها شده است؛ خیابان‌هایی که روزگاری محل عبور آزادانه مردم بود، اما امروز گاه به انبارهای سرباز و کارگاه‌های روباز بدل شده‌اند هدف، تنها بیان مشکل نیست، بلکه جست‌وجوی راهکارهایی است که بتواند میان رونق کسب‌وکار محلی و حق عمومی شهروندان برای استفاده از معابر، تعادل برقرار کند.
خیابان‌هایی که پیاده‌رو ندارند
صبح زود است خیابان ابوذر آرام‌آرام بیدار می‌شود صدای تق‌تق باز شدن کرکره مغازه‌ها با بوی روغن سوخته‌ای که از تعمیرگاه‌ها به هوا می‌رود، درهم می‌آمیزد در پیاده‌رو، جایی که باید مسیر عبور مردم باشد، بدنه یک خودروی وانت بدون کاپوت دیده می‌شود که روی آجرها و بلوک‌ها تکیه داده است صاحب تعمیرگاه با پیراهن آستین‌کوتاه و دست‌های سیاه‌شده از گریس، پیچ‌گوشتی به دست، خم شده و زیر کاپوت خودرو دیگر کار می‌کند.
یک خانم مسن، کیسه خرید به دست، مقابل این خودرو می‌ایستد و به اطراف نگاه می‌کند؛ جایی برای گذر نیست با تردید پا به خیابان می‌گذارد، درحالی‌که از پشت سرش موتورسیکلتی با سرعت نزدیک می‌شود. او قدم‌هایش را تند می‌کند و زیر لب می‌گوید: پیاده‌رو رو بستند، آدم مجبور می‌شود از وسط خیابان عبور کند.
این خانم در ادامه در گفتگو با خبرنگار ما گفت: من هر روز از این مسیر رد می‌شوم، ولی دیگر خسته شدم. یک‌بار نزدیک بود ماشین به من بزند مگه این پیاده‌روها مال مردم نیست؟ چرا کسی کاری نمی‌کند؟ من سنم بالاست، پایم هم درد می‌کند، وقتی مجبور می‌شوم بین ماشین‌ها راه برم، واقعا می‌ترسم. انگار امنیت ما برای هیچ‌کس مهم نیست.
گلایه شهروندان از سد معبر در خیابان صمدزاده ارومیه
شهروندان ارومیه از تداوم سد معبر در خیابان صمدزاده این شهر گلایه دارند و می‌گویند پیاده‌روهای این خیابان عملاً به محل نمایش و انبار کالاهای فروشندگان لوازم خانگی و سمساری‌ها تبدیل شده است.
یکی از عابران پیاده که کیسه خرید به دست داشت، در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز گفت: تقریباً هیچ جایی برای عبور باقی نمانده است اجاق‌گاز، یخچال، مبلمان و وسایل کارکرده تا وسط پیاده‌رو چیده شده و ما مجبوریم برای رد شدن، وارد خیابان شویم. این کار برای سالمندان و بچه‌ها خیلی خطرناک است.
شهروند دیگری نیز با انتقاد از بی‌توجهی به این مشکل اظهار داشت: بارها دیده‌ام که مادرها با کالسکه کودک، وسط خیابان حرکت می‌کنند چون پیاده‌روها بسته است. این وضع نه‌تنها زشت و ناپسند است، بلکه می‌تواند جان مردم را به خطر بیندازد.
به گفته اهالی محل، این مشکل مدت‌هاست ادامه دارد و با وجود مراجعات و تماس‌های مکرر با شهرداری، تنها در موارد محدودی اقدام به جمع‌آوری اجناس یا تذکر داده شده و پس از مدتی همه‌چیز به حالت قبل بازگشته است.
معصومه یکی از عابران در پایان با تأکید بر لزوم رسیدگی جدی به این معضل گفت: پیاده‌رو حق همه مردم است اگر قرار باشد هر مغازه‌دار پیاده‌رو را تصرف کند، دیگر چیزی به نام حق عبور برای شهروندان باقی نمی‌ماند.
شهرک شمالی، حوالی ظهر. آفتاب داغ آسفالت را سوزانده و خیابان شیخ شلتوت پر است از خودروهایی که جلوی مغازه‌های مکانیکی ردیف شده‌اند بعضی حتی تا نیمه خیابان جلو آمده‌اند. رانندگان عبوری با احتیاط و گاهی با بوق ممتد، راهی برای عبور پیدا می‌کنند یک پدر که دست دختر خردسالش را گرفته، با عصبانیت می‌گوید: اینجا دیگه پیاده‌رو ندارد. ما مجبوریم بین ماشین‌ها راه برویم.
پیاده‌روهای شهرک شمالی به‌خاطر سد معبر ناامن شدند
در خیابان شهرک شمالی، وضع کمی متفاوت اما همچنان مشکل‌دار است مغازه‌های فروش قطعات خودرو، جعبه‌های بزرگ و تایرهای کهنه را بیرون چیده‌اند یکی از فروشندگان که مشغول مرتب کردن لاستیک‌هاست، می‌گوید: ما که به کسی آسیب نمی‌زنیم، اینا همه چند ساعت اینجاست و بعدش می‌بریم داخل. اما وقتی به او یادآوری می‌کنم که عابر پیاده همین چند ساعت‌ها را هم باید در خیابان قدم بزند، شانه‌ای بالا می‌اندازد.
یک شهروند ساکن خیابان شهرک شمالی در گفتگو با خبرنگار اروم نیوز اظهار داشت: وقتی پیاده‌روها با جعبه‌ها و لاستیک‌ها پر می‌شود، عبور برای عابران بسیار دشوار می‌شود و مجبوریم وارد خیابان شویم. این موضوع امنیت ما را تهدید می‌کند و خطر تصادف را افزایش می‌دهد. امیدوارم مسئولان شهرداری هر چه سریع‌تر فکری به حال این وضعیت کنند و با نظارت دقیق‌تر، این معضل را برطرف کنند.
این روایت از چند خیابان ارومیه، تصویر واضحی از تضاد میان کسب و کار و حقوق شهروندی ارائه می‌دهد؛ تضادی که اگر مدیریت و نظارت دقیق‌تری بر آن اعمال نشود، نه‌تنها چهره شهر را نازیبا می‌کند، بلکه امنیت عابران را به خطر می‌اندازد و آرامش زندگی روزمره مردم را برهم می‌زند.
انتهای خبر/ م
