به گزارش اروم نیوز،استان آذربایجان غربی یکی از مهمترین رویشگاه های گیاهان دارویی در کشور است از نظر تنوع گیاهان دارویی رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است.استان آذربایجان غربی دارای ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار مرتع و ۱۰۱ هزار هکتار جنگل و بقیه عرصه کشاورزی و کوهپایهای است و از این رو ظرفیت مناسبی برای کشت و پرورش گیاهان دارویی دارد .
اما در این چشم انداز کم نظیر طبیعی ، آذربایجان غربی به سبب وضع آب و هوایی سال های اخیر و استفاده بی رویه از منابع طبیعی و همچنین روش های غیر اصولی در برداشت ، گیاهان دارویی را در معرض نابودی قرار داده است.
اراضی آذربایجان غربی زیرکشت گیاهان دارویی قرار دارد
در حدود ۸۰۰ هکتار از اراضی استان زیر کشت گیاهان دارویی قرار دارد اما بیش از ۹۰ درصد این گیاهان دارویی در عرصه های طبیعی به صورت خودرو می رویند،آذربایجان غربی با بیش از ۵۰۰ گونه گیاه خوراکی و دارویی توانسته است در سطح کشور مقام نخست را به خود اختصاص داده است.
از حدود هشت هزار گونه گیاهی شناخته شده در ایران، آذربایجان غربی بیش از یک هزار گونه گیاهی را در خود جای داده است که این میزان استان را به موزه گیاهان دارویی کشور تبدیل کرده است.
چند درصد از ایرانیان اازگیاهان دارویی استفاده می کنند
در ایران ۹۹درصد مردم از چای سیاه و تنها یک درصد ازگیاهان دارویی استفاده می کنند، این درحالی است که درآلمان ۱۰درصد از چای سیاه و ۹۰درصد از دمنوشهای گیاهی استفاده می شود. در واقع توسعه گیاهان دارویی در کشور می تواند علاوه براقتصادی کردن منابع طبیعی از تغییر کاربری اراضی نیز جلوگیری کند.در دنیا حدود یک میلیارد هکتار جنگل مانگرو وجود دارد که ۲۵هزار هکتار آن در ایران واقع است .
برداشت بی رویه گیاهان دارویی در آذربایجان غربی
۶۰ گونه گیاهی هم اکنون به عنوان گیاه خوراگی و دارویی در حال برداشت بی رویه توسط بهره برداران سنتی است، این گونه هم اکنون جز گونه های در معرض انقراض محسوب می شوند،برداشت بی رویه و غیر اصولی و تغییرات آب و هوا عامل اصلی انقراض گیاهان دارویی آذربایجان غربی است، زعفران وحشی، الاگز، انواع پیاز کوهی، کنگر، مندی و گل آقا جز گونه های در معرض انقراض جدی هستند.
در معرض انقراض قرار گرفتن گیاهان دارویی طی زمان ایجاد شده و هر ساله به تعداد گونه در معرض تهدید استان اضافه می شود،باید با برنامه ریزی بلند مدت، ایجاد هماهنگی بین دستگاهها، فرهنگ سازی از طریق رسانه ها در راستای رفع این مشکل اقدام عملی جدی انجام شود.
آذربایجان غربی به قطب عرقیات کشور تبدیل میشود
خوشه صنعتی عرقیات گیاهی در ارومیه از سال ۸۷ آغاز شد و پس از شش ماه کار مطالعاتی سند کلی آن به انضمام برنامه عملیاتی تهیه و تدوین شد بطوریکه در این زمینه چشم انداز روشنی پیش روی فعالان است. مجموعه برنامه هایی در دست اجراست که با نتیجه دهی آن در سالهای آینده استان آذربایجان غربی به قطب عرقیات کشور تبدیل میشود.
در حال حاضر ۱۵۰ نوع گیاه دارویی در استان تولید می شود و بیش از ۷۰۰ نوع گیاه دارویی در گستره آذربایجان غربی مورد شناسایی واقع شده است.
ایجاد بیش از ۷۰واحد نیمه صنعتی برای فرآورده های گیاهان دارویی
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار اروم نیوز گفت:استان آذربایجان غربی از نظر تنوع عملکرد وسطح زیر کشت گیاهان دارویی رتبه دوازده هم است.
وی افزود:هر ساله از طریق حمایت های از قبیل توزیع بذر گیاهان دارویی جهت کشت آن و همچنین واگذاری اراضی کم بازده ملی جهت تو سعه کشت گیاهان بطوریکه تاکنون بیش از ۲۵۰هکتار اراضی به منظور توسعه کشت واگذار شده است و این امر موجب کاهش تخریب گیاهان طبیعی و خودرو خواهد شد.
عزیز امانی گفت:جمع کل اراضی زیر کشت گیاهان دارویی استان آذربایجان غربی ۴۲۰هکتار اکه جمع کل اراضی شخصی وواگذاری شده است.
امانی راهکارهایی برای مقابله با برداشت بی رویه گیاهان دارویی اعلام کرد وگفت:تو سعه کشت گیاهان دارویی در اراضی زراعی و همچنین واگذاری اراضی ملی کم بازده به این امر است.
وی اظهار کرد:گونه های در دست کاشت بیش از ۲۵ نوع می باشد از جمله بیدمشک،بادرنجبویه،نعناع،آویشن،کاسنی،کدوی تخم کاغذی از گیاهان دارویی استان به شمار می رود.
امانی تصریح کرد:از طریق حمایت ازواحدهای فرآوری نیمه صنعتی نیازهای داخل کشور تامین می شود به طوری که تا کنون بیش از ۷۰واحد نیمه صنعتی فرآوردی گیاهان دارویی در استان ایجاد شده است.
آموزش عمومی برای برداشت اصولی و علمی توسعه کشت گیاهان دارویی
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی در گفت وگو با اروم نیوز گفت:برای توسعه کشت گیاهان دارویی در قالب طرح پژوهشی شناسایی پراکنش گیاهان دارویی و صنعتی استان اقدام شده که گزارشات مربوطه در حال تدوین وجمع بندی نهایی است و نتایج حاصل از این مطالعات برای گسترش کشت گیاهان دارویی در استان مورد بهره برداری قرار می گیرد.
وی افزود:برداشت بی رویه گیاهان دارویی بخصوص گیاهان که قسمتهای زیر زمینی آنها شامل ریشه،غده،پیاز آن ها مورد بهره برداری قرار می گیرد ودر اراضی مرتعی رویش می یابند بیش از سایر گیاهان دارویی در معرض تهدید انقراض قرار دارند ،از جمله این گیاهان مانند موسیر،پیاز کوهی،شیرین بیان جزو گیاهان مرتعی ممنوع برداشت بوده و بعلت برداشت بی رویه در معرض تهدید قرار دارد.
رحمان وهاب زاده گفت:آموزش عمومی برای برداشت اصولی و علمی توسعه کشت گیاهان دارویی به صورت زراعی ودر داخل مزارع از جمله راه کارهای عملی برای مقابله با برداشت بی رویه گیاهان دارویی به شمار می آید.
گزارشگر:ناهید ابوذری
انتهای پیام/