به گزارش اروم نیوز، ایران یکی ازپرمصرف ترین کشورهاست که میانگین روزانه مصرف نمک مردمانش ۳برابر استاندارد جهانی است. نمک یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت و سازمواد غذایی در بدن، انتقال پیام‌های عصبی و کارکرد صحیح عضلات است اما مصرف آن مرز باریکی بین سلامتی و بیماری دارد. براساس استاندارد‌های سازمان جهانی بهداشت، حد پایین تعیین شده برای مصرف نمک ۲گرم و حد بالای آن ۵گرم در روز است.
به همین بهانه در زمینه مصرف بیش از حد نمک «فریبا بابایی » کارشناس تغذیه معاونت امور بهداشتی به گفتگو نشستیم که شرح آن در پی می آید.
مصرف بیش‌ازحد نمک در غذاها زمینه‌ساز چه بیماری است؟
فریبا بابایی: طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت میزان دریافت سدیم در بالغین باید کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز باشد همچنین در سنین پایین‌تر ۲-۱۵ سال حداکثر میزان توصیه‌شده برای مصرف نمک باید کمتر از ۳ گرم در روز باشد. درصورتی‌که نمک به مقدار مناسب مصرف شود کلیه‌ها سالم بوده و مشکلی در رابطه با عملکرد ایجاد نمی شود؛ اما در صورت تداوم مصرف زیاد نمک وموادغذایی شور مشکلاتی ازجمله فشارخون بالا، سکته قلبی، پوکی استخوان، سرطان معده و آسم ایجاد می‌شود، در حقیقت همه این عوارض ناشی از مصرف زیاد نمک است.
مصرف کم‌نمک زمینه‌ساز چه بیماری‌هایی است؟چرا؟
فریبا بابایی: نمک دارای ماده مؤثر سدیم است که یکی از مواد مغذی موردنیاز برای سوخت‌وساز مواد غذایی در بدن و انتقال پیام‌های عصبی در کارکرد صحیح عضلات است. سدیم به مقدار محدود موردنیاز روزانه بوده و مصرف متعادل آن لازم است. در برخی شرایط مانند اسهال و استفراغ و یا فعالیت شدید بدنی و در هوای گرم نیاز بدن به املاح به‌ویژه سدیم به علت از دست رفتن مایعات بدن افزایش می‌یابد.
اما سدیم به‌طور طبیعی در انواع غذاها یافت می‌شود به‌طور مثال در شیر و خامه تقریبا معادل ۵۰ میلی‌گرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده و در تخم‌مرغ تقریبا معادل ۸۰ میلی‌گرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده وجود دارد؛ سدیم در غذاهای فرآوری شده ازجمله گوشت‌های فرآوری شده (سوسیس و کالباس)و نان و اسنک‌ها (مانند چیپس)و در چاشنی‌ها و سس‌ها نیز وجود دارد که حتی با محدود کردن مصرف نمک نیز مقداری به بدن وارد می‌شود به همین دلیل برای تأمین سدیم موردنیاز بدن ضرورتی به مصرف زیاد نمک نخواهد بود.
عده‌ای به دریاچه ارومیه مراجعه کرده و نمک موجود در آن برای مصارف غذایی استفاده می‌کنند آیا استفاده از آن در مصارف غذایی مضر است؟ دلیل؟
فریبا بابایی: بلی مضر است زیرا این نمک، تصفیه نشده و دارای انواع ناخالصی‌ها ازجمله فلزات سنگین می باشد که خطر سرطان‌زایی آن هابه اثبات رسیده است. علاوه بر ناخالصی، میزان ید آن نیز کم یا حتی فاقد ید است بنابراین نیاز روزانه به ید را تأمین نمی‌کند. هرچند نمک دریا حاوی مواد معدنی ازجمله فلونورپتاسیم است، اما این ویژگی نمک دریا بسیار کم‌اهمیت بوده و ارزش کاربردی ندارد.
سنگ نمک که از معادن نمک به دست می‌آید اغلب دارای ناخالصی‌های مختلف و حتی فلزات سنگین مثل سرب، جیوه، کادمیوم و یا ارسینک است. این فلزات سمی خاصیت سرطان‌زایی دارند علاوه بر این، سنگ نمک ممکن است دارای انواع آلودگی‌های فیزیکی شیمیایی باشد؛ بنابراین استفاده از سنگ نمک به دلیل به خطر انداختن سلامت توصیه نمی‌شود.
میزان مصرف نمک در آذربایجان غربی نسبت به متوسط کشوری چقدر است؟
فریبا بابایی: بر اساس اطلاعات موجود مصرف سرانه نمک در کشور ما ۲ تا ۳ برابر مقدار توصیه‌شده سازمان جهانی بهداشت است. چنانکه اشاره شد بنا به توصیه سازمان جهانی بهداشت، میزان دریافت نمک از همه منابع غذایی باید حداکثر ۵ گرم در روز باشد. این در حالی است که متوسط مصرف نمک در کشور ما در حدود ۱۰-۱۲ گرم در روز است و طبق بررسی ها میزان مصرف نمک در آذربایجان غربی نیز ۲ تا ۳ برابر بیشتر از میزان استاندارد مصرف نمک می باشد
میزان بیماری‌های ناشی از مصرف زیاد نمک در کشورواستان آذربایجان غربی چه مقدار است؟
فریبا بابایی: تحقیقات نشان می‌دهد که شیوع فشارخون بالا در کشورهایی که دریافت بالای نمک‌دارند بیشتر است و هرقدر میزان نمک مصرفی روزانه در جوامع کمتر باشد به همان نسبت شیوع بیماری فشارخون بالا کاهش می‌یابد. بیماری فشار خون در ایران حدود ۱۹ درصد در جمعیت ۱۵-۶۴ ساله را به خود اختصاص داده؛ به عبارتی دیگر ۱۰ میلیون نفر در کشور دچار فشارخون بالا هستند و سالانه ۸۶ هزار و ۵۰۰ نفر در کشور بر اساس بیماری فشار خون جان خود را از دست می دهند. نزدیک به ۵۹ درصد زنان در گروه سنی ۴۵-۶۵ سال و ۳۶ درصد مردان در همین گروه سنی مبتلابه فشارخون بالا هستند.
مصرف زیاد نمک یکی از دلایل پوکی استخوان نیز به شمار می رود؛ دریافت زیاد نمک و سدیم و مصرف غذا و تنقلات شور و پرنمک سبب کاهش باز جذب کلسیم از کلیه شده و دفع اداری آن را افزایش می‌دهد که خود عامل مهمی در کاهش تراکم استخوانی و پوکی استخوان است.
حدود نیمی از زنان مسن‌تر از ۴۵ سال و ۹۰ درصد زنان مسن‌تر از ۷۵ سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند. کاهش تراکم توده استخوان به دنبال دریافت زیاد نمک در زنان یائسه بیشتر از سایر زنان است و مردان مسن نیز به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند که البته میزان ابتلای آنان کمتر از زنان است. به‌طور تقریبی از هر سه زن یک نفر و از هر ۱۲ مرد یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند.
بر اساس مطالعات شانس ابتلا به سرطان در کسانی که روزانه ۱۲ تا ۱۵ گرم نمک مصرف می‌کند بیشتر است؛ سرطان معده چهارمین سرطان رایج در جهان است که در کشور ما نیز سرطان معده از سرطان‌های شایع می باشد. مصرف زیاد نمک غذاهای پرنمک و تنقلات شور می‌تواند مخاط معده را تخریب کند و این اتفاق یکی از راههای افزایش خطر سرطان معده است.
انتهای پیام/
