محمدرضا اسماعیل‌زاده در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «اروم نیوز» به نقش بی‌بدیل ادبیات شفاهی در حفظ فرهنگ، تاریخ و هویت جوامع پرداخت و اهمیت این بخش از فرهنگ عامه را برجسته کرد و گفت: فرهنگ عامه و ادبیات شفاهی نه فقط به‌عنوان بخش مهمی از تاریخ یک ملت، بلکه عامل وحدت، همدلی و نشاط اجتماعی، نقش کلیدی در ساختن آینده فرهنگی جوامع ایفا می‌کند.
وی فرهنگ را مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها، رفتارها و آداب و رسوم اجتماعی تعریف کرد و گفت: شاخه مادی فرهنگ شامل عناصری چون غذا، بازی‌ها، لباس‌ها و جشنواره‌ها است و شاخه معنوی باورها، شامل ارزش‌ها و سبک زندگی است. و حفظ این گنجینه‌ها نیازمند توجه و تلاش مستمر همه ماست تا چراغ فرهنگ و هویت هر جامعه همواره روشن بماند.
کارشناس برجسته فرهنگ عامه عنوان کرد: فرهنگ عامه کهن‌ترین میراث تمدنی است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود و پایه‌های هویت و انسجام اجتماعی را شکل می‌دهد.
اسماعیل‌زاده واژه «فولکلور» را که از سال ۱۸۴۶ میلادی رواج یافته است، به عنوان مجموعه‌ای از اعمال، تجارب و رفتارهای جمعی معرفی کرد و گفت: علاوه بر حفظ هویت فرهنگی، نقش مهمی در سرگرمی و ارتباطات اجتماعی دارد.
وی یادآور شد: فولکلور برخلاف علوم رسمی، علمی نیست و قابلیت استدلال منطقی ندارد، اما تاثیرش در حفظ فرهنگ غیرقابل انکار است.
اسماعیل‌زاده ادبیات شفاهی آذربایجان را در سه دسته لیریک، اپیک و دراماتیک بررسی و تصریح کرد: آثار لیریک که عمدتاً به شکل اشعار، بایاتی‌ها، ماهنی‌ها و نغمه‌ها هستند، معمولاً محوریت فصول سال، مشاغل و آیین‌ها دارند و فاقد راوی و نویسنده مشخص‌اند.
وی ادامه داد: دسته اپیک شامل داستان‌ها، ضرب‌المثل‌ها و چیستان‌هاست که به نثر بیان می‌شوند و دراماتیک نیز شامل بازی‌ها و ادبیات نمایشی می‌شود.
کارشناس برجسته فرهنگ عامه اضافه کرد: ادبیات شفاهی که از دیرباز در جوامع مختلف به‌ویژه در آذربایجان رواج داشته، همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های هویت فرهنگی این منطقه شناخته می‌شود.
اسماعیل‌زاده در ادامه گفت: این میراث کهن، نه تنها جنبه‌های تاریخی و فرهنگی را حفظ می‌کند، بلکه پل ارتباطی میان نسل‌های گذشته و آینده است که باید با جدیت از آن محافظت کرد.
وی با اشاره به تغییرات گسترده فرهنگی و اجتماعی در عصر حاضر، بر ضرورت بکارگیری فناوری‌های نوین و فضای دیجیتال برای حفظ و نشر ادبیات شفاهی تأکید کرد.
انتهای خبر/ و
